Tholen - De plaats van het interview is dit keer door de omstandigheden wat anders. We spreken Steven Oosterloo, commercieel directeur bij Flevo Berry niet op zijn bureau in Ens maar bij hem thuis. Op gepaste afstand hebben we het over de mogelijkheid van het jaarrond telen van aardbeien in Noord- Europa en andere ontwikkelingen. “We kunnen stellen dat we dit jaar voor het eerst een kentering zien in de aardbeienwereld,” vertelt Steven. “De tijd van één ras voor de telers is voorbij. Met onze rassen zoals Sonsation en Favori is er meer diversiteit op het veld dan alleen de Elsanta-aardbei.”
Marcel Suiker, veredelaar en directeur R&D bij Flevoberry
Steven Oosterloo
Hoewel Steven zijn werkzaamheden thuis voortzet, kan niet iedereen dat binnen Flevo Berry. De corebusiness van het bedrijf blijft uiteraard het veredelen van aardbeien en dat gaat moeilijk vanachter de keukentafel. Zeker met het voorjaar in aantocht, want ondanks de missie van Flevo Berry, namelijk de telers de mogelijkheid geven om een jaarrond aardbeien te kunnen telen blijft het voorjaar het piekmoment.
“Het was voor ons flink aanpoten met dat weer,” vertelt Steven. “Onze veredelaars zijn hard bezig de nodige buffers aan te leggen in de werkzaamheden om te anticiperen op eventueel ziekteverzuim in de toekomst. Mocht dat gebeuren dan stoppen de aardbeien immers niet met groeien. We hebben op het moment een aantal potentiële rassen in de kassen staan en dan is het zaak dat we niet achter de feiten aan lopen. We kijken nu dus scherp welke selecties goed zijn en welke niet en zo werken we voor op schema.”
De aardbeiplanten in de kas bij Flevoberry
Als een van de eersten in de kas
De veredeling van aardbeien vindt bij Flevo Berry voornamelijk plaats in de kas. “Tegenwoordig is dat geen uitzondering meer bij de aardbeienveredelaars maar wij zijn daar ooit als een van de eersten mee begonnen. We testen ze nog wel op de vollegrond want veel van de telers die onze rassen gebruiken in Duitsland en Scandinavië telen ook op deze manier. We zien ook in de teelt een verschuiving in de teelttechnieken. Zo maakt de teelt van aardbeien in de vollegrond meer en meer plaats voor de beschermde teelt en de kasteelt. In het ene land gaan die ontwikkelingen sneller dan bij de ander. Zo zit in Groot-Brittannië bijna niemand meer in de vollegrond, in Nederland neemt de vollegrond snel af. In Duitsland is er nog wel veel vollegrondsteelt maar die verschuift nu razendsnel naar beschermde teelt. De beschermde teelt is een minder grote, en goedkopere, stap dan naar de teelt in een kas.”
Een hele kunst die veredeling
Gevoel
‘Nieuw, Hollandse aardbeien uit de vollegrond’. Met zo’n slogan probeert menig koopman de klant te overtuigen om aardbeien te kopen. “Mensen hebben nog altijd het gevoel dat deze aardbeien in het seizoen het lekkerst zijn,” vertelt Steven. “Zo is in Duitsland de opening van het aardbeienseizoen nog net zo belangrijk als de opening van het aspergeseizoen. Dat zie je ook zeker terug in de afzet van aardbeien, die piekt gewoon nog altijd in de lente- en zomermaanden. Toch zien wij dat de mensen meer en meer openstaan voor aardbeien buiten het seizoen zoals in de wintermaanden. Nu ligt die vraag nog laag maar we zien dat elk jaar wat meer stijgen. Net zoals bij tomaten. Die waren ook ooit een seizoenproduct en nu weten de meeste mensen niet meer beter.”
Als we echter denken aan de tomaten, dan komt ook al snel het idee op van de smaakloze tomaten als het juist niet het seizoen is. “Er is inderdaad een tijdje geweest dat de Duitsers bijvoorbeeld spraken van de Wasserbombe,” lacht Steven. “Gelukkig is die episode bij de tomaten voorbij en zien we ook veel verschillende varianten op de markt zoals cherrytomaten, snacktomaatjes en tomaten in verschillende kleuren. Het is maar om te illustreren hoe we de toekomst van de aardbei hopen te zien. Nu is de markt voor aardbeien nog altijd erg eentonig. Dat kan dus anders.”
Flair
Smaak
De smaakloze periode slaan ze bij Flevo Berry echter over. “We hebben drie zaken hoog in het vaandel staan,” vertelt Steven. “Smaak, jaarrond telen en duurzaamheid. Die smaak is ook cruciaal bij aardbeien. Wij spreken dan ook wel eens van de First moment of truth (FMOT) en de Second moment of truth (SMOT). De telers, vooral in Duitsland en Scandinavië waar er veel directe verkoop is aan de consument, hebben die altijd op ons hart gedrukt om hier rekening mee te houden. Aardbeien verkoop je in eerste instantie door de kleur, geur en uiterlijk (FMOT) maar de consument komt alleen terug voor meer als de smaak ook goed is (SMOT). We hebben hier altijd sterk rekening mee gehouden en dragen de smaak hoog in het vaandel. Niet voor niets komt ‘de lekkerste smakende aardbei van Nederland’ uit ons assortiment: de Favori.”
Furore
Genetica uitwisselen
Als het aankomt op jaarrond telen dan is dat al mogelijk met de aardbeirassen van Flevo Berry. “In combinatie met de juiste teelttechnieken kunnen we dit al verwezenlijken. Zowel met doordragende rassen als met juni dragende rassen. Doordragende rassen worden normaal geoogst tussen mei en oktober maar je kan ze ook in augustus planten en dan heb je in de winter productie. Datzelfde geldt voor juni dragende rassen. Deze worden, de naam zegt het al, normaal voor 6 weken geoogst in juni maar die kunnen we met veredeling ook aanplanten in de winter. Deze juni dragende rassen hebben in korte tijd meer opbrengst dan de doordragende rassen. Het is onze doelstelling om rassen te ontwikkelen voor de markt waarbij zo min mogelijk input van buitenaf nodig is om ze optimaal te doen groeien.
Voor de veredeling in de wintermaanden zijn we dan ook de wereld afgereisd op zoek naar een teeltprogramma dat zich had toegelegd op winteraardbeien. Die hebben we uiteindelijk gevonden in 2015 in Zuid-Korea in het teeltprogramma van aardbeientelers in de provincie Damhyang-Gun. Zo hebben we genetica tussen beide landen kunnen uitwisselen.”
Sonsation
Phytopthora tackelen
Volgens Steven zijn aardbeientelers geholpen met jaarrond productie. “Er zijn verschillende voordelen aan jaarrond telen. Zo moeten de telers als het seizoen weer is aangebroken niet de importaardbeien uit Spanje, Marokko en Egypte uit de markt proberen te drukken omdat ze jaarrond aan de markt kunnen blijven. Normaal geven we de markt weg in januari aan deze landen. Daarnaast kunnen we de zo meer dan 500 hectare aan aardbeienkassen in Nederland beter benutten en is de afzet beter te verspreiden wat zorgt voor een beter rendement bij de teler.
Om de kostprijs te drukken, zetten we ook in op veredeling van aardbeien waarbij je met zo min mogelijk input kunt telen. Op die manier hopen we ook de inzet van gewasbeschermingsmiddelen flink terug te kunnen schroeven door onze aardbeienrassen resistent of tolerant te maken. Zo hebben we al succesvol de wortelziekte Phytophthora weten te tackelen bij de aardbeien. Voorheen kon een teler op 100.000 aardbeienplanten zo’n 10.000 tot 15.000 planten verliezen aan deze ziekte. Met sterkere genetica is dit risico er niet meer.”
De goede lijn te pakken
Jaarrond productie, optimaal gebruik maken van de Nederlandse kassen en resistente aardbeien dragen ook bij aan de duurzaamheid van de aardbeienteelt in Nederland. “Het zijn ontwikkelingen waarmee we al 10 jaar geleden mee zijn begonnen want dat is de tijd die nodig is om een aardbeienras succesvol te veredelen. Momenteel kunnen we met onze Flair, Sonsation, Faith, Florentina en Favori een mooi assortiment bieden om dit te bereiken. Daarmee zien we dit jaar ook een kentering waarbij de aardbeienteelt niet langer meer rust op slechts één ras, namelijk de Elsanta. Dan is het tof dat we daarin ooit de goede lijn hebben opgepakt.”
Het was echter onmogelijk om tien jaar van te voren de uitbraak van het coronavirus te voorspellen. “Momenteel hangt dit echt als een donkere wolk boven de hele aardbeienteelt. Vooral als het aankomt op de pluk die erg arbeidsintensief is en de consumptie. Helaas staan de ontwikkelingen van een aardbeienplukrobot, waar hard aan gewerkt wordt, nog in de kinderschoenen. Dat wordt veel aardbeien eten van de zomer met zijn allen om de telers te steunen.”
Dit artikel verscheen eerder in editie 4, 34e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Flevo Berry
[email protected]
www.flevoberry.nl