Toen komkommerteler Jack Crienen (53) uit Baarlo in zijn kas een afwijkende komkommerplant vond, kon hij niet weten dat deze de basis werd van de ontwikkeling van de Nunhems Compact rassen. Toch heeft zijn vondst een bijdrage geleverd aan de veredeling van komkommers door hogedraadteelt, waarmee door Nunhems, inmiddels BASF Vegetable Seeds, twintig jaar geleden werd gestart.
De ontwikkeling van die rassen, onderdeel van de Hi Revolution-familie, hebben ervoor gezorgd dat de hogedraadteelt van komkommers met name in Nederland een enorme vlucht heeft genomen. Crienen doet zijn verhaal in dit 'hogedraad-jubileumjaar'.
Structureel meer productie
Het is eind juni 2000. Crienen, die op dat moment op 3 hectare 6 miljoen komkommers per jaar teelt, ziet in zijn kas een plant die afwijkt. “Een kleiner, groener blad en de vruchten waren anders. Daarnaast waren de internodiën kleiner, waardoor de productie per plant hoger was”, vertelt Crienen.
De Baarlonaar, die destijds nog op een traditionele manier komkommers teelde, bleef de plant volgen en zag dat de plant structureel meer komkommers produceerde. “Dat was een groot verschil”, vertelt hij.
Jack Crienen levert belangrijke bijdragen in de ontwikkeling van hogedraad komkommers
Scheutjes
Voor Crienen was het de vraag wat hij met de plant wilde doen. Immers, als de plant doorgeknipt zou worden zoals gebruikelijk dan zag hij hem misschien nooit meer terug. De komkommerteler besloot scheutjes van de plant af te halen en in een emmer met water te zetten. In de tussentijd zag BASF wel wat in de bijzondere plant in de kas van Crienen, want de plant zou geschikt kunnen zijn voor de hogedraadteelt. Die manier van telen stond rond de eeuwwisseling namelijk nog in de kinderschoenen.
Laboratorium
BASF wilde onderzoeken wat de genetische oorzaak van het afwijkende fenotype van deze plant is en of deze gebruikt zou kunnen worden om geschikte rassen voor de hogedraadteelt te ontwikkelen. “Samen met Herman Hermans, toenmalig mijn contactpersoon bij BASF, ging ik naar een laboratorium in Roelofarendsveen voor een DNA analyse”, vertelt Crienen.
De plant bleek inderdaad een afwijkend genotype te hebben en dit heeft aan de basis gestaan van de ontwikkeling door BASF van de hogedraadteelt komkommers. In de daaropvolgende jaren onderhield Crienen contact met BASF. Proeven in de kas bij Crienen waren eerder regel dan uitzondering, alles werd geteld en gewogen.
Hi Jack
In 2004 werden in Nunhem de eerste hogedraadteeltproeven met de nieuwe Compact-rassen uitgevoerd. Drie jaar later, in 2007, volgde de ontwikkeling van een teeltprocedure en de aanvraag van een patent op het Compact-gen. In 2008 werden de rassen Hi Tona, Hi Jack en Hi Lisa geïntroduceerd.
Hi Jack komkommers, genoemd naar Jack Crienen
Hogedraadteelt
Crienen, die in het hoogseizoen veertig werknemers rond heeft lopen, was rond de eeuwwisseling al voorzichtig bezig met het verkennen van de opties die hogedraadteelt bood. “Door de intrede van Hi Revolution-rassen heeft dat een enorme vlucht genomen. Ik denk dat in de toekomst de belichte hogedraadteelt nog stappen kan maken om efficiënter te werken en productie te verhogen. Dat is ook een must omdat de kosten continu blijven stijgen. Het bedrijf geschikt maken voor hogedraadteelt is natuurlijk een investering, maar als je verder wilt, is belichte hogedraadteelt de basis.”
Compact plant type met kleine donkergroene, horizontale bladeren en korte internodiën
Toekomst
Hoe ziet de Baarlonaar de komende twintig jaar? “Dan zijn we volledig over op planmatig telen. Alles wat theoretisch mogelijk is, voeren we dan uit. Ik verwacht dat de productie dan tegen de 400 komkommers per vierkante meter zit en de automatisering nog verder doorzet.”
Voor meer informatie: 
BASF Vegetable Seeds
www.nunhems.nl