Slechts een paar jaar geleden stapte het team van Agronom Berries, een van de grootste telers van zachtfruit in Polen, over op het telen van aardbeien op substraat in plaats van in de vollegrond.
“We vonden dat we hier maar beter mee konden gaan beginnen, omdat we geloven dat dit in de komende tien jaar erg belangrijk gaat worden,” zegt Krzysztof Sak van Agronom Berries. “Maar de sector heeft zich nog sneller ontwikkeld dan we verwachtten.”
Agronom Berries ligt in het oosten van Polen in de provincie Lublin. Sinds het begin van de jaren negentig is het bedrijf actief in het telen van zachtfruit. Eerst voornamelijk voor diepgevroren producten, maar nu gaat 99% van de productie naar de verse markt. “Polen was een grote markt voor bewerkt fruit. Dit verandert nu langzaam omdat de prijs voor dat type producten lager is geworden dankzij nieuwe markten met lagere kosten, zoals de Oekraïne. Dit is eerder ook in Duitsland gebeurd, toen telers zich op de verse markt gingen richten omdat Polen de markt voor bewerkt fruit overnam.”
Telen voor de verse markt vereist dat de kwaliteit van de productie hoger is en constanter, iets waar Agronom Berries voor zorgt door te investeren in hun teeltmethodes. Steeds meer gewassen worden op substraat geteeld in multispan-tunnels.
Agronom Berries is de grootste leverancier van Poolse supermarkten en exporteren hun producten ook. Ze onderhouden goed contact met deze partners. “Als we aankondigen dat we volgende week oogsten, dan verwachten de supermarkten die week onze producten. Ze zijn afhankelijk van onze levering en moeten zeker weten dat we kunnen leveren.”
Hier is het bijzondere deel van het verhaal. Ook al groeit het bedrijf gestaag, hun areaal doet dat niet. De reden hiervoor? Dankzij de overgang naar substraatteelt is hun opbrengst per meter hoger. “De opbrengst gaat omhoog bij substraatteelt, dus we telen op een kleiner gebied. Eerst hebben we substraatteelt voor aardbeien uitgeprobeerd op een halve hectare, gewoon om het te leren,” zegt Krzysztof.
Nu telen ze op andere manieren. “Onze manier van telen hangt af van de variëteit,” zegt Krzysztof. “We telen nu alleen frambozen in tunnels op substraat. We denken niet dat het mogelijk is om frambozen van goede kwaliteit te telen in het open veld. De belangrijkste reden hiervoor is het feit dat frambozen heel erg zacht zijn, zodat regen veel schade kan toebrengen; in de tunnel is dit geen probleem. Daarbij hebben we hier lichte, zanderige grond, wat niet goed is voor frambozen.
In de tunnels is er minder kans op ziektes, een regenachtig klimaat kan ervoor zorgen dat er botrytis in de gewassen komt. Maar het belangrijkste is dat wij en onze klant in de tunnel zeker weten dat we fruit kunnen leveren. Ik kan mijn klant niet opbellen om te zeggen dat we niet kunnen oogsten, want dat zou het laatste gesprek zijn dat ik met die klant voer.”
Kokos
Bij Agronom wordt alle substraatteelt gedaan in kokos. “In het verleden gebruikten we het substraat voor de aardbeien twee jaar,” zegt Krzysztof. “Sinds we zijn overgestapt op BotanicoirPPU willen we proberen er een derde jaar aan toe te voegen. Het is een heel goed product en na twee jaar met hetzelfde product zien we nog niet echt een lagere opbrengst. Daarom hebben we besloten het nog een jaar te proberen. We zullen zien hoe het gaat. Over het algemeen ziet het substraat er goed uit, de structuur ziet eruit als nieuw.”
Het bedrijf stapt langzaam maar zeker steeds meer over op substraatteelt. Frambozen worden al volledig geteeld op substraat in tunnels en langzaam aan worden de aardbeien ook allemaal op substraat geteeld. Volgens Krzysztof is de kwaliteit van de gewassen veel consistenter wanneer ze worden geteeld in substraat. En deze consistentie is heel belangrijk, vooral vanwege de veranderende markt in Polen.
Aardbeien
Er worden nog steeds aardbeien in het open veld geteeld, maar langzaam aan gaat steeds meer aardbeienteelt over op substraat. Volgens Krzysztof is arbeid het belangrijkste probleem waar Agronom tegenaan loopt bij de aardbeienteelt in open veld. “Het is ontzettend moeilijk genoeg mensen te vinden wanneer je dit combineert met het tweede probleem: het weer,” zegt hij.
“Vorig jaar juni, oogsttijd, waren de temperaturen erg hoog. Vanwege deze hoge temperaturen werd al het fruit, alle variëteiten, heel snel rijp in dezelfde periode. In die situaties is het heel moeilijk om genoeg mensen te vinden om al het fruit op tijd te oogsten. Daarom zijn we een paar jaar begonnen met de substraatteelt in tunnels. Het oogsten gaat veel sneller en het is eenvoudiger voor de plukkers. Er hoeft niet te worden gebukt wanneer de planten op tafels staan.”
“We hebben dus elk jaar minder aardbeien van de vollegrond,” zegt Krzysztof. “Van 80 hectare naar 50 en nu 40. Volgend seizoen gaan we misschien terug naar 25/30. Dit vergt best een behoorlijke investering, maar we hebben geen keus. De opbrengst gaat omhoog met substraat en een klein areaal is nog altijd economisch gezien levensvatbaar vanwege die grotere opbrengst. Daarom telen we op een kleiner gebied.”
Bij Agronom Berries wordt er op substraat geteeld binnen in multi-spantunnels. Krzysztof zegt dat ze het substraat tussendoor niet desinfecteren. “Ik denk dat als je plantenwortels met een goede kwaliteit hebt bij substraat, dat ziekte dan geen probleem is,” zegt hij. Ze gebruiken meststoffen en biologische gewasbeschermingsmiddelen om de gewassen gezond te houden tijdens de teelt.
Arbeid
Volgens Krzysztof zijn er op het moment tussen de 200 en 300 mensen werkzaam voor Agronom Berries. “Dat is voor nu genoeg,” zegt hij. “Maar elk jaar wordt arbeid een steeds groter probleem en niet alleen hier, het is een wereldwijd probleem.
Blauwe bessen
Blauwe bessen zijn het gewas met de grootste productie bij Agronom Berries en zijn het favoriete fruit van Krzysztof. “We hebben zo’n 100 hectare blauwe bessen,” zegt hij. “In tegenstelling tot de andere fruitsoorten worden ze nog steeds op het open veld geteeld, maar dit zal in de komende jaren veranderen. We willen overstappen omdat we dan eerder kunnen oogsten en ze gedurende langere periode kunnen telen. Vooral de late variëteiten zullen in de tunnels worden geteeld. Dit ook omdat deze variëteiten vaker te maken hebben met slecht weer vanwege de herfst. Bij een toename in regen is het steeds belangrijker om de planten te bedekken.”
Supermarkten
Het bedrijf heeft als doel om de Poolse supermarkten het hele jaar door te kunnen voorzien van vers fruit, van de lente tot de herfst. “Op het moment importeren we in de winter in Polen nog steeds fruit uit Chili, Spanje en Griekenland,” zegt Krzysztof. “In de winter telen in Polen is veel te duur, omdat de verwarmingskosten hoog zijn. De temperaturen kunnen dalen tot -20 of -25 graden, wat het moeilijk maakt om de kassen warm genoeg te houden voor de teelt zonder veel geld kwijt te zijn aan verwarming.”
Agronom Berries verkoopt in Polen direct aan supermarkten, in andere landen via detailhandelaren. “Er is een constante vraag naar productie en consistente kwaliteit,” zegt Krzysztof. “Dit verschilt behoorlijk met twee of drie jaar geleden. Toen zochten de Poolse supermarkten naar de laagste prijs, omdat de mensen het fruit niet kenden. Ze dachten dat bessen hetzelfde waren als appels of aardappels, maar dat verandert nu.
Verse bessen van hoge kwaliteit zijn nu verhuisd van straatverkopers naar de schappen in de supermarkt. De prijs is gelijk aan die van andere westerse landen, maar de kwaliteit dus ook. De meest belangrijke factoren zijn nu de houdbaarheid en dat het product er goed uit ziet. De volgende belangrijke factor zal smaak zijn.”
Voor meer informatie:
Botanicoir
[email protected]
www.botanicoir.com
Agronom Berries
[email protected]
www.agronomberries.pl