Met een extra Algemene Ledenvergadering op 16 december in aantocht sprak ZON Magazine met voorzitter Sjraar Hoeijmakers over de actuele ontwikkelingen binnen ZON.
ZON voorzitter Sjraar Hoeijmakers
Vanaf afgelopen voorjaar is de Klankbordgroep een aantal keren bij elkaar gekomen en heeft op basis daarvan advies uitgebracht aan het bestuur. Kun je aangeven wat die adviezen inhouden?
"Wat het financiële deel betreft en dan heb ik het over de bestemming van de opbrengst van de verkoop van Fresh Park Venlo, zijn er heldere en duidelijke adviezen uit de Klankbordgroep gekomen. Kort en goed houden die in dat de Klankbordgroep van mening is dat een substantieel deel van de Bijzondere Reserve van ZON moet worden uitgekeerd aan de leden. Als ‘substantieel deel’ wordt het volledige bedrag van de Bijzondere Reserve beschouwd.
"Wat de commerciële strategie van ZON betreft is de Klankbordgroep van mening dat ZON zich moet focussen op de kerntaak, te weten verkoop. Marketing wordt daarbij wel gezien als een onderdeel van de verkoop, waarbij de vraag vanuit de klant leidend moet zijn. Daarom zouden klant-specifieke vragen niet vanuit de algemene middelen gefinancierd moeten worden, althans niet volledig. Ten aanzien van het laatste deel van de opdracht van de Klankbordgroep, te weten een advies over een mogelijke aanpassing van het governance model van de coöperatie, is de uitkomst dat de huidige structuur op zich goed functioneert en dat aanpassingen niet direct nodig zijn."
Gaat het bestuur die adviezen onverkort overnemen?
"Misschien een open deur, maar je hebt als Bestuur natuurlijk een bestuurlijke verantwoordelijkheid gekregen van de leden. Die verantwoordelijkheid is statutair vastgelegd en die moet daarom uiteraard ook meetellen in je overwegingen. Specifiek ten aanzien van de bestemming van de opbrengst van de verkoop van Fresh Park Venlo zal je dan bijvoorbeeld moeten checken of alles binnen de wettelijke kaders gebeurt. Vanuit je bestuurlijke verantwoordelijkheid heb je daarbij bijvoorbeeld ook de plicht om te kijken naar de toekomstige exploitatie van het bedrijf, en wat het uitkeren aan de leden daarvoor zou betekenen. Anders gezegd: binnen de Klankbordgroep heb ik als individuele teler ja gezegd tegen het advies om tot uitkering over te gaan, maar als bestuurder heb ik wel de verantwoordelijkheid om vervolgens tot aan het gaatje uit te zoeken of dit ook daadwerkelijk kan, waarbij ook naar het belang van de coöperatie moet worden gekeken. Daar zijn we nu mee bezig en ik kan daarom op dit moment nog niet zeggen of we als bestuur het advies van de Klankbordgroep onverkort kunnen overnemen."
Hoe houdt het bestuur de telers en de medewerkers aangesloten? Er is nu een vrij lange periode geweest dat ‘de kip niet bij het broeden moest worden gestoord’, waardoor er nu best veel vragen leven.
"Dat laatste realiseren we ons als bestuur terdege, waarbij voor ons de medewerkers overigens net zo belangrijk zijn als de leden. Als ik eerlijk ben zijn we als bestuur de afgelopen maanden door alle beslommeringen eigenlijk ook wel wat tekortgeschoten in onze informatie. De komende tijd zullen we daarom op gezette tijden via een praktische infomail leden en medewerkers informeren over de actuele stand van zaken. We zijn als organisatie een proces in gegaan, en dan moet je als bestuur uiteraard zorgen dat je mensen daarin meeneemt met behulp van juiste en tijdige informatie."
Maar je kunt op dit moment dus nog niet zeggen wat het bestuur precies aan de leden gaat voorstellen?
"Nee, en als ik dat wel zou kunnen zou dat ook niet via dit magazine gaan maar via de plek die daarvoor is aangewezen, namelijk de Algemene Ledenvergadering."
Wanneer is die ALV en kun je een doorkijk geven in het verdere traject om tot besluitvorming te komen?
"Zoals het er nu uitziet zal er een Algemene Ledenvergadering zijn op maandag 16 december. Ik verwacht overigens niet dat dat een ‘alles beslissend’ moment gaat worden, want voor bijvoorbeeld het ontwikkelen van een deugdelijke constructie om vermogen op naam van de leden te gaan zetten zal wellicht wel een denklijn gepresenteerd kunnen worden, maar zeker geen tot in details uitgewerkt voorstel. Daar is in mijn beleving echt meer tijd voor nodig. Ik denk wel dat we in die vergadering via een concreter tijdpad kunnen aangeven wanneer dat voorstel wél klaar kan zijn."
Wat gebeurt er als de leden de bestuursvoorstellen niet overnemen?
"Daar wil ik eigenlijk op dit moment niet op gaan vooruitlopen, maar in dat geval zal het bestuur op basis van de argumenten van de ALV bekijken of het voorstel kan worden aangepast."
Elders in deze uitgave van ZON magazine doet gedeputeerde Hubert Mackus feitelijk een appel op de rol van ZON in de regio, waarbij hij ZON als een voorbeeld ziet bij het ontwikkelen van een fonds voor regionale innovatie in de tuinbouw. Hoe zie jij dat?
"ZON vertegenwoordigt de helft van de tuinbouwsector in de regio. Het kan dan in mijn beleving niet zo zijn dat ZON daar als enige partij op wordt aangesproken. Sowieso lijkt het me meer iets dat op het bordje van Top Zuid zou moeten komen, waar immers ook de andere afzetorganisaties in vertegenwoordigd zijn. We werken daar al actief mee aan een innovatieproject om groene reststromen te verwaarden. Ik vind overigens wel dat we als gezamenlijke partijen de morele plicht hebben om samen in de regio te investeren, zodat ook toekomstige generaties telers hier nog een goede boterham kunnen blijven verdienen. Een partnership in de Brightlands Campus, tegen een te overzien en redelijk bedrag, zou daarbij wat mij betreft bespreekbaar moeten zijn. Dat is ook een investering die zich op termijn zal terugverdienen."
Blijft de commerciële strategie net zoals in de afgelopen jaren gebaseerd op de pijlers dagmarkt en accountmanagement?
"Op de korte termijn, en dan spreek ik over de periode tot 2023-2024, zal dat zeker zo zijn. Op de wat langere termijn denk ik dat je er niet aan ontkomt om ook naar andere afzetmethodes te kijken en dan denk ik in eerste instantie toch aan termijnmarkten. We hebben daar als ZON al veel verkennend werk in gestoken en er komt zeker een moment dat we dat kunnen gaan verzilveren."
Binnen de Klankbordgroep leek er geen echt eenduidig standpunt over de commerciële strategie te zijn. Heb je er vertrouwen in dat er bij onze zeer diverse achterban voldoende draagvlak is voor de huidige strategie?
"Als ik beluister hoe de individuele telers binnen de Klankbordgroep hebben gereageerd op de presentatie van het commercieel team van ZON, dan is mijn conclusie dat de meesten redelijk tevreden zijn over de huidige commerciële activiteiten. Wat niet wegneemt dat het zeker een uitdaging is om dat in de toekomst ook zo te houden."
Is ZON nog groot genoeg om zelfstandig te blijven en als strategische partner voor grote retailers te fungeren?
"De grootte die je hebt, bepaalt bij wie je aan tafel zit. Als je kleiner bent moet je op een slimmere en meer onderscheidende manier gaan acteren dan wanneer je een van de grotere aanbieders bent. De krenten uit de pap zijn vaak interessanter dan de grote massa. Anders gezegd: je moet de markt kiezen die past bij je grootte. En het is zeker geen wetmatigheid dat je alleen overleeft als je groot bent, want er zijn genoeg grote spelers die het niet redden."
Is het F-woord ook ter sprake gekomen bij de bestuursoverwegingen?
"Ik noem dat altijd het S-woord, niet het F-woord. Geen fusie dus, maar samenwerking, want daar geloof ik meer in. Het gaat er om dat je een samenwerking zoekt waarbij 1+1=3 geldt en waar je niet de onvermijdelijke nadelen van een fusie erbij krijgt."
Is er al een doorkijk naar het toekomstige takenpakket van ZON?
"In 2020 zal dat niet zo 1-2-3 veranderen, de uitdaging zal er zeker in zitten om de grote groep telers die binnen nu en vijf jaar stopt, op een goede manier te kunnen blijven bedienen. Maar je moet uiteraard vooral beleid maken op de groep die ná die periode ook nog lid is, om te zorgen dat ze ook lid blijven. In dat verband moet je als bedrijf misschien overwegen om sommige taken niet meer zelf te doen, maar die te gaan outsourcen."
Kun je je voorstellen dat medewerkers de afgelopen maanden wat ongerust over de toekomst zijn geworden?
"Natuurlijk kan ik me daar iets bij voorstellen, waarbij ik me realiseer dat ongerustheid vaak voortkomt uit onvoldoende informatie. Daarom gaan we zoals gezegd leden én medewerkers vaker en beter informeren."
Bron: ZON Magazine