Planmatig telen zorgt voor een hoge productie en kwaliteit bij vruchtgroenten. Teeltadviseur Wim van Wingerden licht toe hoe het inzetten van een lichtplan kan zorgen voor meer productie.
Volgens Van Wingerden komt het produceren van vruchtgroenten neer op het zo goed mogelijk omzetten van de beschikbare zonne-energie (Joules) in kilo’s vruchten. In de praktijk is het inzicht gegroeid in hoeveel Joules je nodig hebt per gram vrucht. Bij geblokte paprika ligt dat bijvoorbeeld tussen de 10 en 11 J/g.
Het sturen is echter geen gemakkelijke zaak. Alles wat een teler doet, heeft invloed op het resultaat. Verwarmen, luchten, coaten, schermen: het samenspel daarvan moet optimaal zijn. Een planmatig systeem (teeltplanning) kan daar zeker bij helpen.
Paprika
Wim van Wingerden adviseert tuinbouwbedrijven over de hele wereld. Op grond van zijn ervaringen heeft hij een systeem genaamd ProJoules ontwikkeld. Hij licht het toe met paprika als voorbeeld: “Uit de praktijk weten we dat paprika maximaal 1700 Joules per dag kan benutten. Een belangrijk deel van het jaar heb je echter minder instraling en in een deel heb je te veel”.
Per land en regio is het verloop van de hoeveelheid instraling het hele jaar door veranderend. Aan de hand van de verwachte instraling gedurende het jaar en de optimale/maximale instraling die een plant kan hebben, kan beslist worden wanneer het coaten of het schermdoek ingezet moet worden. Omdat het licht een flink deel van het jaar onder het optimum ligt, is het in die periode gewenst om meer licht in de kas krijgen. Dit kan door de transmissie van het glas te verhogen, bijvoorbeeld met AntiCondens en AntiReflect.
Plantbelasting
Vervolgens is het zaak om de beschikbare Joules gedurende het gehele jaar zo goed mogelijk te benutten. “Bij de start van het seizoen kan een lichtplan gemaakt worden, gebaseerd op het langjarige gemiddelde. Dan kan per week de zetting en lichtsom geregisteerd worden en kan het gewenste vruchtgewicht ingevuld worden. Het systeem geeft dan aan hoeveel Joules instraling er in de navolgende weken benodigd zijn”.
"Daarmee kan bepaald worden hoeveel zetting in die weken gewenst is. Als er weinig licht te verwachten is, moeten er misschien vruchten weggeknipt worden. Als er meer licht beschikbaar is, kunnen er meer vruchten aangehouden worden”, vertelt Van Wingerden. Het gaat om de juiste balans te vinden tussen de benodigde en de benutbare Joules.
De lichtgroene lijn in de grafiek geeft aan hoe goed de beschikbare Joules worden benut. In de praktijk zullen mooie en slechte weken elkaar afwisselen, dus de ideale curve wordt in de praktijk nooit gehaald. Die kan echter wel benaderd worden.
“Als er – in een gematigd klimaat – bijvoorbeeld in week 4 al ruime zetting is, kan het model aangeven dat de volgende twee weken geen vruchten gezet mogen worden. Dan moeten er dus vruchten gedund en/of het stookregime aangepast worden. Op deze manier kunnen emotionele beslissingen op grond van een paar mooie dagen voorkomen worden”, vertelt Van Wingerden.
Sturen met temperatuur
Als controle moet de stengeldikte onder de top van de plant in de gaten gehouden worden. “Er moet voorkomen worden dat de stengel te dik wordt, want dat betekent dat de plant te veel suikers in de vegetatieve groei (stengels en bladeren) stopt. Zodra in de diametermeting een toename zichtbaar is, moet de kastemperatuur omhoog”, geeft hij aan.
Daarnaast speelt de eerdergenoemde Joulesvraag ook een belangrijke rol. De basis blijven de groene vingers van de teler, bijgestaan door teeltadviseurs. Maar bij systematische registratie van klimaat- en gewasgegevens kunnen adviesgesprekken gebaseerd worden op werkelijke gegevens in plaats van inschattingen.
“Het is een beslissingsondersteunend systeem. Na een seizoen kan teruggekeken en geëvalueerd worden op welke momenten het beter had gekund. Die inzichten kunnen in het volgende seizoen weer toegepast worden. Bovendien wordt er zo beter nagedacht over lichtefficiëntie. Het gaat erom de plant gedurende het gehele seizoen in balans te houden. Dat geeft de meeste kilo’s en de beste kwaliteit”, geeft Van Wingerden aan.
Voor meer informatie:
ReduSystems
www.redusystems.nl
[email protected]