Tholen - Hij begon zijn loopbaan in de autowereld, maar raakte toch verslingerd aan de tuinbouwtechniek. Carel Zwinkels zwaaide onlangs af bij AAB nl. Een afscheid mag het eigenlijk niet heten. “Ik heb bijna 40 jaar tuinbouwtechniek op de teller. Ik blijf de ontwikkelingen in de glastuinbouw volgen."
Carel, als zoon van een tomatenkweker, begon in 1976 op de serviceafdeling bij auto-importeur Louwman & Parqui. Na een jaar werd o.a. door hem een serviceafdeling voor Suzuki en Ducati motorfietsen opgestart. Hij vervolgde zijn carrière bij Suzuki. Toen de eerste Alto’s op de Nederlandse markt werden gezet, was voor Carel de uitdaging eruit. De vakbladen die hij thuis las, interesseerden hem veel meer.
Destijds, begin jaren ’80, schakelde de Nederlandse tuinbouw massaal over van het telen in de vollegrond naar substraten. Met grote interesse voor techniek volgde hij de ontwikkelingen op de voet. Een advertentie van Revaho trok zijn aandacht. Zo kwam Carel in april 1981 de tuinbouw terecht. “Bij Revaho deed ik wat ik in de autowereld niet kon, namelijk bijdragen aan de ontwerpen van technische installaties. Door de omslag naar substraat werden er volop druppelaars ontwikkeld.”
Leeglopende druppelaars
Er waren uitdagingen genoeg. “Een paprikakas in Den Hoorn wilde om naar substraat, maar doordat de kas aan een dijk stond, liep de grond schuin af. Daardoor liepen de druppelaars leeg. Bij Netafim vroegen we of ze de druppelaars ook afsluitbaar konden maken. Inmiddels kennen we die als de Kameleon druppelaar. “Had ik daarvan maar een patentje ”, lacht hij.
Advies voor Indonesië
Begin jaren ’80 was de tuinbouw al internationaal. “In ’81 kwam er een delegatie uit Indonesië op bezoek. Ze wilden een tuinbouwbedrijf opzetten en kwamen hier hun licht op steken. Ze hadden hun zinnen gezet op NFT (Nutriënt Film Techniek), maar we legden uit dat druppelbevloeiing veel veiliger was. “Koop maar een stuk grond bij een universiteit, zodat je mensen op kunt leiden en zet er een simpele kas op van bamboe met plastic (hanenkam kas), die je goed kunt doorluchten. Zet de planten in zakjes zand of kokos en zorg dat het niet nat regent. En inderdaad, ik ben op bezoek geweest, het zag er heel aardig uit. Ze hadden analoge meetapparatuur, omdat de stroom met grote regelmaat uitviel. Een Belgische tuinder ging erheen om de teelt op te zetten en toen de eerste tomaten werden geoogst, hoorde ik dat ze de tomaten zelfs wilden exporteren naar Singapore.”
Aan de slag bij AAB
Na een uitstapje bij een kassenbouwbedrijf en de scherming hield hij zich acht jaar bezig met watertechniek bij Royal Brinkman. In april 2000 ging Carel aan de slag bij Agro Advies Buro, inmiddels bekend als AAB. Watertechniek bleef zijn specialisme, maar kas, scherming, verwarming en alle andere technische aspecten in een kas leerde hij in de praktijk. “Als tuinderszoon heb je de nieuwsgierigheid naar hoe alles werkt door je bloed stromen. Ik kwam als twaalfde werknemer binnen, AAB was toen nog klein. Dat maakte het bedrijf heel dynamisch en je leerde als collega’s veel van elkaar.”
Mooie projecten
Carel werd aangesteld om nieuwbouwprojecten te begeleiden. “De expansiedrift kon in het Westland niet worden ingevuld. Dat leidde tot Agriport regio’s in Middenmeer, Someren en Luttelgeest. Ik heb mooie projecten mogen begeleiden. Tomaten en paprika’s tot wel 44ha.” De kleine projecten vindt Carel minstens zo interessant.
“Bijvoorbeeld de ca. 500 vierkante meter bij KeyGene in Wageningen. Tien afdelingen vol hoogwaardige techniek, zoals dubbele schermen, belichting, en met druppelbevloeiing en eb- en vloedsystemen. We begeleiden de bouw van deze projecten van “Gras tot Glas”. Je stelt in overleg met de klant zo’n twee jaar van tevoren een plantdatum vast. Ik vind het telkens weer een kick als op die datum de planten daadwerkelijk de kas ingaan.”
Bouwinspectie in Australië.
Miljoenencontract
De naamswijziging van Agro Advies Buro naar AAB nl was in 2015. In datzelfde jaar werd er onder toeziend oog van Koning Willem Alexander en Koningin Máxima een miljoenencontract gesloten voor de aanbesteding van Serres Toundra in Canada. “Agro Advies Buro bekte niet zo lekker in het Engels. Tegen de tijd dat je dat gespeld had, was je al door je beltegoed heen”, lacht hij. Het project in Saint Félicien telt 4 blokken van 8,5 hectare. In 2016 ging het eerste blok in productie en momenteel wordt de fundering gelegd voor fase 2. “In Quebec zijn ze verguld met de lokale komkommerproductie. Je hebt daar maar 80 hectare groententeelt, hoewel er 8,5 miljoen mensen in de regio Quebec wonen.”
Er zijn meer buitenlandse projecten waar hij met trots op terugkijkt. D’Vine Ripe bijvoorbeeld, één van de grootste tomatenkwekers in Australië. “Destijds was het 8 hectare en in 2010 is er 9 hectare pad en fan kas bijgebouwd. Inmiddels is die kwekerij uitgegroeid tot 45 hectare met inmiddels 2 semi- gesloten kassen van elk 8,5 Ha. De pad en fan kassen zijn vervangen door semi gesloten kassen om de CO2 beter op niveau te houden. Koelen met gesloten ramen, dat scheelt enorm.”
Goeie mensen hebben is goeie mensen houden
“Onze adviesdiensten zijn in de afgelopen twintig jaar veranderd. In de crisisjaren van 2008 tot 2010 heeft AAB een breed scala aan diensten ontwikkeld. Het energieadvies is nu heel belangrijk. Denk alleen al aan de ontwikkeling van geothermie. Je kan wel een project neerzetten, maar het moet na vijftien jaar nog renderen. Een tuinder moet zich blijven ontwikkelen om in deze markt overeind te blijven.”
De adviezen gaan ook over arbeid. “Een mondiaal probleem. Hoewel er allerlei ontwikkelingen zijn in het robotiseren en automatiseren van werkzaamheden, is de laatste tik nog niet gegeven. Vooralsnog hebben telers over de hele wereld handjes nodig. Die zijn steeds moeilijker te vinden. Dat is echt een knelpunt. In de Nederlandse kassen werken naast Polen steeds meer Bulgaren en Roemenen, Australië haalt arbeiders uit Cambodja en Vietnam en in Canada werken mensen uit Guatemala. Goeie mensen hebben is goeie mensen houden, dus moeten telers er alles aan doen om de mensen goede huisvesting te bieden. Serres Toundra kocht onlangs nog een pastorie waar het personeel in kan wonen. De mensen zijn er dankbaar voor.”
Vakantiegevoel
Na een drukbezochte afscheidsreceptie op 15 november is Carel op reis gegaan naar Zuid-Afrika. “Ik heb het gevoel dat ik een lange vakantie heb. Ik ga me nu vooral bezighouden met vrijwilligerswerk voor de voetbal en de kerk en ik ga meer tijd besteden aan tuinieren en fietsen.” Dat betekent niet dat hij zijn gezicht niet meer laat zien op beurzen. “Met vreugde neem ik afscheid van een mooie periode van bijna 40 jaar tuinbouwtechniek. Wie mijn hulp nodig heeft, mag me best op de schouder tikken.”
--
Dit is het negende deel in een serie 'Andere Tuinbouwtijden' waarin diverse 'oude rotten in het vak' terugblikken op vervlogen tijden. En waarin we onderzoeken wat hun werk heeft betekend voor de tuinbouwsector van nu.
Deel 1: Piet Bom - Fiberglass kassen de opvolger van aluminium?
Deel 2: Henry van der Lans - We sliepen in hetzelfde hotelletje...
Deel 3: Rob Grootscholten - 42 jaar kassenbouw in een notendop
Deel 4: Peter Stuyt - Als Hollandse Amerikaan combineer ik..
Deel 5: Leo Alsemgeest - Stap voor stap een stapje terug
Deel 6: Harry Dullemans - Je moet nooit zeggen dat je er niet bent...
Deel 7: Kees de Groot - We moeten iets anders maken dan een...
Deel 8: Leo Alleblas - De drang naar avontuur zit in ons bloed