Vorig jaar komkommers, dit jaar ander Spaans 'crisisgewas'?

Tholen - Telers in het Spaanse Almería zijn sinds deze week maandag gestopt met het oogsten van aubergines en paprika's totdat de prijzen op z'n minst weer kostendekkend zijn. "Het oogsten van aubergines kost ons geld" klinkt het onder telers die de aubergineprijzen zagen dalen tot onder de 25 eurocent.  "We kunnen niet langer toezien hoe er over onze rug geld wordt verdiend. We willen dat onze inspanningen worden gewaardeerd en beloond." 

Het zien van bergen aubergines aangevuld met een stapel gele paprika's in Spanje doet direct terugdenken aan dezelfde taferelen eerder dit jaar rondom de jaarwisseling. Toen ging het om overproductie van komkommers op het verkeerde moment. 

De telers wijzen op de enorme prijsverschillen: tot wel 726% gaat er bovenop de prijs van een kilo aubergines voordat het in de winkel ligt.
En om nog wat meer zout in de wonde te strooien, deelde Hortinfo.es woensdag ook nog wat cijfers over 2018. In dat jaar kregen Spaanse telers 50% minder voor hun aubergines dan Nederlandse telers.

Extra aanplant en vroeger aan de markt
Nederlandse handelaren bevestigen dat de start van het Spaans seizoen zeker in de aubergines en de paprika's moeizaam is verlopen. De teelt van aubergines en paprika's ging zo'n twee weken eerder dan normaal van start met extra overlap met de West-Europese productie tot gevolg.

Sommige Spaanse telers kozen ervoor om dit jaar geen (wissel)teelt meloenen te doen, waardoor zijn eerder met de paprikateelt konden beginnen. Daarnaast werd er sowieso extra aangeplant, ten koste van tomaat waarvan het areaal wederom iets gekrompen is.

Nog geen massale volumes
Desondanks hoeft de slechte start volgens importeurs niet te betekenen dat de rest van het seizoen per definitie ook slecht zal verlopen voor de Spaanse telers. Het weer is afgelopen tijd goed geweest, zonder extremen, maar zodra het straks iets kouder wordt, doet dat de markt ook weer goed, zo stelt men.

Bovendien switcht de retail traditioneel in de Noordwest-Europese landen rond deze tijd definitief en daarmee loopt dan de vraag op. In Duitsland is het al overwegend Spaans wat de klok slaat en in Nederland loopt alles ook op z'n eind, met paprika traditioneel als langst doorgaande teelt.

En dan is het aanbod op dit moment in het seizoen nog niet heel massaal, waardoor de lage prijzen nog niet direct heel zwaar op de Spaanse telers drukken. De gedumpte stapels aubergines en paprika's hoeven dan ook geen voorbode te zijn voor de rest van het seizoen. Overlap in de maanden september en oktober tussen Noordwest-Europese producties en het zuiden is er jaren.

Spanjaarden roepen om Europese regelgeving
Om de huidige slechte marktsituatie een halt toe te roepen hebben de Spaanse tuinbouworganisaties COAG, Asaja en UPA, de telersvereniging Coexphal en de handelsvereniging Ecohal hun krachten gebundeld met als gevolg een betoging op 19 november in Almería.

Dan zal de overheid gevraagd worden om structurele maatregelen te nemen. De vraag is of dat op korte termijn voor verandering zorgt. Eenzelfde noodoproep werd ook tijdens de 'komkommercrisis' eind 2018/begin 2019 gedaan, maar nu is dus het wederom 'feest'.

Volgens de organisaties moet een halt worden toegeroepen aan de oneerlijke concurrentie vanuit andere landen en is er nood aan een specifiek fonds voor crisisbeheersing voor de hele sector. Bovendien vragen ze ook met spoed om Europese regelgeving die de macht van de retail moet breken bij het bepalen van de prijs.

Quota overschreden
Andrés Góngora Belmonte van COAG reageerde inmiddels ook. Volgens hem zorgt de Europese Unie voor voedselzekerheid, maar ontmantelt de Unie tegelijkertijd haar productieve sectoren door overeenkomsten met derde partijen. "De EU duwt ons in een weerloze positie: de invasie van producten uit derde landen is ernstig. Europa is een vrijhandelszone zonder enige vorm van controle. Zelfs de gemaakte afspraken worden niet nagekomen. Zo is er bijvoorbeeld het geval van de overeenkomst met Marokko, waarbij voornamelijk de geïmporteerde tomaten, courgettes en sperziebonen het quotum overschrijden."  

COAG vraagt daarom ook om douanerechten. "Voor sommige tomaten kan bijvoorbeeld de minimumprijs voor de invoer niet minder dan 46 cent bedragen, terwijl ze daarna wel onder die prijs verkocht worden, wat eigenlijk zelfs lager is dan de productiekosten,” legt de algemeen secretaris van COAG uit. 

Overigens stelt hij dat het niet alleen een probleem voor Almería of Spanje is. "Er is nood aan regelingen voor crisismanagement. De AGF-sector leeft van de markt maar is nu helemaal gebroken. Er zijn dringend crisisbeheersingsmechanismen nodig, of het nu gaat om fondsen vanwege de klimaatomstandigheden of om een opkoopsysteem. Deze instrumenten moeten wettelijk worden vastgelegd bij decreet.”