Tholen - Uitrollen bij het stoplicht, rustig optrekken, op tijd doorschakelen naar een hogere versnelling. Klinkt als autorijden en dat is ook zo. Maar wat heeft dat met HNT te maken?
HNT? Ja, Het Nieuwe Telen, maar dat begrip en zelfs die afkorting zijn als het goed is inmiddels dusdanig ingeburgerd dat verdere uitleg niet nodig is. In ieder geval niet voor de goed honderd man die gisteren naar Zoetermeer kwamen om het tienjarig bestaan van de duurzame manier van telen te vieren.
En als HNT toch nog niet helemaal duidelijk is, bood het uitgebreide middagvullende programma uitkomst. Ook voor de (ex-)cursisten, vooral telers maar ook toeleveranciers, want de duurzame manier van telen ontwikkelt continu door.
Aat Dijkshoorn
2/3 gasbesparing
Eerst was er een plenair gedeelte, waarin Aat Dijkshoorn van Glastuinbouw Nederland de aftrap gaf, met daarin een terug- en vooruitblik en daarna een flink aantal cursussen waaruit gekozen kon worden. Maar niet voordat een flink aantal bekende gezichten het woord kreeg van dagvoorzitter Eric Poot van Wageningen University & Research (WUR), nadat hij de microfoon van Aat had overgenomen.
Eric vertelde kort waar de term, meer dan alleen 'een mooie marketingterm' aldus Eric, vandaan kwam. Iets meer dan tien jaar terug inmiddels, de jaren 2007-2008 is waar we dan over spreken, deden spotjes over Het Nieuwe Rijden de ronde. Het doel daarbij: energie besparen en daarvan tegelijkertijd ook iets in de portemonnee terugzien.
Datzelfde geldt ook voor Het Nieuwe Telen, waarbij de focus in eerste instantie vooral op de plant lag (en ligt) en daarna op de techniek die daarbij kan helpen. Technieken, maar vooral ook een bijbehorende manier van telen, waarmee Aad Zuijderwijk van gerberakwekerij Zuijderwijk & Witzier maar liefst een 2/3 gasbesparing wist te behalen. Dat alles in nauw overleg met Jan Voogt en Peter van Weel, destijds allebei nog van de WUR. Beide heren stonden ook aan de basis van HNT.
Schermen op uitstraling
In de groenten was Vereijken Kwekerijen een van de eersten die met de nieuwe manier van telen aan de haal ging. Eric Vereijken kwam voorbij in een filmpje (bekijk de filmpjes hier), waarin hij vertelde dat nieuwbouw voor de tomatentelers een uitgelezen kans was om extra te gaan schermen en daarbij ook te gaan ontvochtigen. De laatste tijd is dat schermen nog verder geoptimaliseerd, door te schermen op uitstraling.
Arie de Gelder, ondervraagd door Eric Poot
Arie de Gelder, medeauteur van het rapport dat aan de basis stond van HNT, wees ook op schermen. Verder stipte hij ook aan dat er bij HNT gestopt wordt met de minimumbuis. Alleen nog stoken om aan de warmtevraag te voldoen is het devies.
Geen compromissen
Maar is HNT dan klaar na tien jaar? Nee, zeker niet, zo was iedereen wel overtuigd. Voor zo'n negentig procent van de Nederlandse glasteelten is het toepasbaar en de ontwikkelingen staan niet stil. Zo vertelde Johan Bloothoofd van Royal Van Zanten over successen die werden behaald met het binnenhouden van CO2 in de kas, terwijl alstroemeria van nature eigenlijk een kouder kasklimaat vraagt en tot voor kort daarbij dan ook 'ramen open' hoorde.
Johan Bloothoofd
Veel schermen, het kwam vaak terug tijdens het plenaire gedeelte en dus kreeg ook Ton Habraken van schermleveranciers Ludvig Svensson het woord. Wat doet het bedrijf met die extra focus op schermen? Continu blijven doorontwikkelen, maar inmiddels wel zonder compromissen te maken. Het is niet langer én lichtdoorlatendheid én isolerende werking, maar één van de twee bij het maken van schermen.
Ton Habraken
Export van gniffeltermen
Inmiddels was ook een tweede filmpje gestart met daarin Patrick de Craen van Family Fresh Farms. Ja, inderdaad, een Australisch teeltbedrijf, waarheen Patrick, voorheen snackkomkommerteler in Nederland, de HNT-kennis exporteerde. Het voordeel voor hem? Als hij in Nederland is, kan hij in dezelfde HNT-taal spreken met het personeel daar, waarbij groene vingers vervangen zijn door feiten.
Joop en Pepijn gaven een introductie in de kunst van het omdenken
HNT-taal, wat hoort daar dan bij wilden Joop en Pepijn van de Omdenkers weleens weten. Zij gaven een clinic in omdenken, maar niet voordat ze de zaal aan het lachen kregen toen achtereenvolgens minimumbuis, vochtdeficit, vochtkiertje en als klap op de vuurpijl voornachtverhoging genoemd werden.
Het gegniffel om de termen die voor de leek een dubbele betekenis zouden kunnen hebben werd gevolgd door een serieuze boodschap, namelijk: zeg soms gewoon 'ja' in plaats van 'ja, maar', want dan kom je ergens.
Proefballonnetjes te over
Na de cursus was iedereen helemaal 'opengesteld' voor nieuwe kennis en verandering, dat laatste is namelijk van het toepassen van HNT nog weleens tegenhoudt. Tot slot nog een rondje toekomst, waarin diverse proefballonnetjes werden opgelaten. Wat te denken van achtereenvolgens CO2 uit de buitenlucht halen, meer aandacht voor het wortelmilieu, HNT als hulpmiddel/oplossing om gewasbeschermingsgebruik terug te dringen en meer focus op plantstress met aandacht voor open- en dichtgaan van huidmondjes.
En daarna tijdens de cursussen nog heel wat meer proeven, resultaten, maar vooral ook proefballonnetjes. "Haha, ik heb vooral heel veel vragen gehoord", vatte een van de aanwezige telers het lachend samen.
Eén van de cursussen, fotocredits: Roger Abbenhuijs
Vragen waarop ook weer antwoorden gevonden gaan worden. Daarvoor is het in de gaten houden van www.kasalsenergiebron.nl een aanrader en uiteraard zullen ook wij de ontwikkelingen nauwgezet blijven volgen.