“Als je bont er niet onder krijgt, moet je het meest virusresistente ras kiezen”

Tholen – “Wij hebben drie selectiecriteria als we een ras moeten kiezen. Op één staat virusresistentie, op twee virusresistentie en op drie, ja, je raadt het al zeker”, vertelt Marcel Huibers, teeltmanager/bedrijfsleider bij komkommerkwekerij Hortus in Futuro in Maasbree lachend. Het bedrijf heeft de laatste jaren steevast problemen gehad met het komkommerbontvirus en besloot daarom dit jaar zomers het ras Hi Light van Nunhems op tien hectare aan de hogedraad te planten. “Het ras is de oplossing voor telers met virusproblemen.”

In 2018 werd door Hortus in Futuro het ras voor het eerst getest. “Wij doen al jaren proeven met de rassen van Nunhems en dus zitten we bovenop de ontwikkelingen. Vorig seizoen hadden we het ras op één hele rij staan, terwijl een tweetal collegatelers een proef deed met zo’n dertig tot veertig planten. Die proef ging bij ons heel goed en nadat ik ook bij de collega’s had gekeken, wist ik genoeg. Dit ras, dat zeer resistent is tegen bont, moesten wij hebben.”

Dat het een hele snelle, grote stap was van één enkele rij naar tien hectare beaamt Marcel. “Maar als je virus hebt, moet je eigenlijk wel. Je verliest als je er goed onder zit namelijk elke week twee komkommers en dat tikt aan.”

Vroege virusvondst
Helaas voor de teler werd dit jaar het virus al heel vroeg weer gevonden. “Wij wisselen elk seizoen één keer en planten dus twee keer. Tussen Kerst en Oud en Nieuw zetten we Hi Power, een ras dat het goed doet onder belichting. Ondanks al het schoonmaakwerk dat wij doen en de hygiënemaatregelen die wij nemen – draden afbranden, druppelslangen vervangen en het schuren van de buisrails bijvoorbeeld – hadden we in januari al de eerste besmette planten.

Dat is echt frustrerend, zeker als je ziet hoe druk je bezig bent met schoonmaken van je kas. Maar ja, in de operatiekamers van ziekenhuizen vinden ze ook altijd nog schadelijke bacteriën, dus wat wil je. Met die paar kannetjes desinfectiemiddel krijgen wij echt niet onze tien hectare kas honderd procent schoon, dat is een illusie, al streef je er uiteraard wel naar.”

De tweede planting vond plaats op 26 juni en op 3 juli in de kassen van vier en zes hectare die met een wand van elkaar gescheiden zijn. “Hier hebben we dus Hi Light geplant, op dezelfde matten die we wel grondig hebben afgebroest. Terwijl we tijdens de eerste teelt met Hi Power zo’n dertig tot veertig rijen moesten ruimen, hebben we in tweede teelt met Hi Light niet meer geruimd.”

Snel eerste besmette planten eruit pikken
Vervolgens zou je denken: bij Hortus in Futuro komt er het hele jaar Hi Light te staan volgend jaar. Maar dat is bewust niet het geval legt Marcel uit. “Nee, ook komend voorjaar planten we Hi Power. Dit niet-resistente ras maakt het goed mogelijk om snel de eerste besmette planten eruit te kunnen plukken en de hele goot te ruimen, waardoor je niet het risico loopt vervolgens de rest van de kas te besmetten. Bij een resistent ras zijn de symptomen van besmetting veel minder duidelijk en dan loop je dat risico aan het begin van het seizoen veel eerder.”

Naast het voordeel van een hoge virusresistentie, is Hi Light volgens Marcel ook behoorlijk meeldauwtolerant. “Volgens mij zelfs nog meer dan men bij Nunhems zich realiseert. Mooi meegenomen, want meeldauw is een schimmel en die laten zich niet biologisch bestrijden. Als je minder chemisch hoeft in te grijpen, dan scheelt dat weer middelengebruik en residuen, waarvoor in de toekomst de regels ook alleen maar strenger zullen worden.”

Veel stuks, vruchtgewicht ‘halve sortering lichter’
Hoewel het ras in stuks goed meekomt met andere rassen, valt het Marcel wel op dat het vruchtgewicht iets achterblijft. “De komkommers die je oogst, zijn gemiddeld een halve sortering lichter. Dat moet je voor lief nemen. Voor komend seizoen gaan we wel proberen daar nog wat verbetering in aan te brengen. Zo moesten we dit jaar vrij veel bevochtigen om de planten overeind te houden vanwege door vanaf de plantenkweker meegekomen pythium. Te veel bevochtigen heeft een negatief effect op de vruchtlengte. Dus als we daar volgend jaar samen met de plantenkweker scherper op zijn, dan is dat als het goed is alweer een stukje winst. En ook is het plan om iets anders te planten.”

Marcel tijdens de open dag, derde van rechts

Overstappers uit tomaat?
Hoe precies, daarover wil Marcel nu nog even niets kwijt. Maar wie weet dat hij het volgend jaar oktober met zijn collega’s kan delen. Dit jaar deed hij dat immers ook tijdens de open dag over Hi Light op 2 oktober bij de komkommerteler in de kas. Daar ging het logischerwijs over het ras, maar ook over het komkommerjaar in zijn algemeenheid. “Qua prijsvorming was 2019 in het eerste half jaar slecht, terwijl het tweede half jaar prijstechnisch beter was. Teelttechnisch was de virusdruk hoog en ook meeldauw maakte het veel collega’s lastig.”

Op de open dag waren ook een aantal tomatentelers. Wat zij daar deden? “Rondkijken in de komkommerwereld, om misschien komend jaar zelf ook komkommers te gaan telen”, vertelt Marcel. “Het ToBRF-virus heeft de collega’s in de tomaten aan het denken gezet, al hoop ik zelf dat zij het virus eronder krijgen. Het is belangrijk dat zij een vergelijkbaar hygiëneprotocol gaan volgen als in de komkommers al gedaan wordt. Als er meerdere tomatentelers gaan overstappen, dan zet dat extra aanbod de markt verder onder druk. De ‘redding’ voor ons komkommertelers is ‘gelukkig’ dat komkommers telen qua arbeid zo veeleisend is. Dat weerhoudt andere telers er vaak nog wel van de stap echt te zetten. Er is ons als komkommertelers alles aan gelegen dat de tomatentelers bij de tomaten blijven.”

Mochten de tomatentelers, net als de rest van de zo’n 35 nieuwsgierigen die aanwezig waren, wél besluiten Hi Light te zetten, dan tot slot nog een viertal tips.

• Start generatief vanaf de opkweek (denk hierbij aan een hoger blok)
• Kies de ideale plantafstand: 2,5 - 3 stengels/m²
• Werk vooral in het begin op vruchtlengte
• Houd dit ras enkel als zomerras. In lichtarme omstandigheden is hij niet selectief genoeg

Paul Posthoorn  
Tel. +31 6 5466 8761
[email protected] 

Kees van Vliet
Tel. +31 6 3983 6456
[email protected] 

Céline de Baere              
Tel.: +32 474 94 58 41
[email protected]