Tholen - Niet in 2030 maar al 2022 zal er in Groningen geen belletje gas meer bovenkomen. Bovendien wordt volgend jaar nog maar 11,8 miljard kuub gewonnen, wat onder het door het Staatstoezicht op de Mijnen voor aanvaardbaar gehouden 12 miljard kuub ligt.
Met dit besluit loopt de overheid alleen al het komende jaar 400 miljoen euro inkomsten mis. Daarnaast is het een zet in het nog veel grotere geopolitiek gas spel, waarbij tankers vloeibaar gas (LNG) uit Amerika steeds agressiever wedijveren met Russische gas dat via de pijpleiding in Duitsland uit de kraan komt.
Wat doet dit alles met gasprijs voor de lange en middellange termijn? Van de ene kant lijkt het aanbod van morgen veilig gesteld. Groningen mag dan van 53 miljard m3 in 2013 teruggaan naar 0 in 2022, Nordstream 1 alleen al is goed voor 55 miljard m3 en Nordstream 2, die als het goed is volgend jaar wordt opgeleverd, levert nog eens 55 miljard m3 extra. De hoeveelheid geïmporteerde LNG bedroeg in 2017 nog maar 1,5 miljard m3, in 2018 al 4 miljard m3 en in de eerste helft van dit jaar al 5,7 miljard m3.
“Daarmee lijkt het toekomstig aanbod voorlopig voldoende en zal het de prijs vermoedelijk drukken”, weet Jelle Blom van Endesa Nederland. “Maar er zijn ook ontwikkelingen die kunnen zorgen voor een stijging. Nederland, dat het afgelopen jaar 36 miljard m3 gas verstookte, zal in de toekomst meer moeten gaan importeren. Hierdoor zullen geopolitieke spanningen van groter belang zijn voor de prijs.
Een andere factor die de prijs kan laten stijgen is de vraag. In de toekomst zie ik de gasvraag toenemen, met name doordat gas minder vervuilend is dan kolen. De CO2-prijs is afgelopen jaren sterk toegenomen, waardoor de spread om elektriciteit te produceren uit gas interessanter wordt t.o.v. kolen.”
Consequenties voor de teler?
Heeft het besluit verder nog consequenties voor de Nederlandse, en meer in het bijzonder de Groningse teler? “Voor de mensen hier is het goed nieuws, hoewel het natuurlijk maar de vraag is of het minderen van de winning of er helemaal mee stoppen leidt tot minder aardbevingen”, reageert Aardse Orchideeën, een kweker uit het Groningse Zuidhoek. “Maar zakelijk gezien verandert er weinig. We hebben we de afgelopen jaren gas ingekocht en zolang er geen goeie en betaalbare alternatieven zijn gaan we dat ook de komende jaren doen.”
Jelle laat weten dat het aanbod en de vraag naar gas op pijl lijkt te blijven, net als de prijs. "Daarnaast kan het hoogcalorisch gas worden aangelengd met stikstof om tot vergelijkbare samenstelling te komen als het huidige Groningen gas."
Voorlopig geen aardwarmte
Waar de Groningse teler ook nog mee kampt is het feit dat men, i.t.t. tot telers in het Westland of in andere concentratiegebieden, meer verspreid liggen. Dat maakt de energietransitie lastiger en mogelijkheden tot het aanleggen van een warmtenet of investeringen in, bijvoorbeeld, aardwarmte, moeilijker. En dat laatste ligt überhaupt gevoelig, omdat alles wat met bodem en boringen te maken heeft onder een vergrootglas ligt.
Schade aan kassen?
Het is overigens niet waar dat bij een aardbevingen kassen onverbiddelijk aan diggelen gaan. Kassen hebben een zekere flexibiliteit, juist ook met het oog op harde wind. Echter, helemaal geen last van aardbevingen hebben ze ook niet. “Een tijdje terug was er een beving en de dag erop bleek een leiding kapot. Het verband is niet direct te bewijzen, maar het doet toch sterk vermoeden.”
Energietransitie
Veranderingen in beleid omtrent de energietransitie kunnen volgens Jelle wel van grote invloed zijn. "De overheid zal trachten de energietransitie te versnellen en zal hier het beleid waar nodig aanpassen.
Wat betreft de ontwikkelingen in hernieuwbare energie, loopt de overheid aan tegen beperkingen in de netcapaciteit. De investeringen vinden plaats in gebieden waar de grond het goedkoopst is, maar tegelijkertijd ook het elektriciteitsnet het zwakst is.
Om vertraging te voorkomen, zal de overheid met een oplossing moeten komen. Waterstof staat op dit moment nog in de kinderschoenen en zal nog enige tijd op zich laten wachten, met name omdat de productie van waterstof nog gepaard gaat met veel energie verliezen. Wel komen er hier en daar verschillende pilotprojecten van de grond."