Een van de belangrijkste factoren die het voor retailers en consumenten aantrekkelijk maken om te kiezen voor kasproducten, is de betrouwbaarheid die gepaard gaat met de veilige manier van groenten telen onder glas. Semi-gesloten kassen hebben die betrouwbaarheid uitgebreid door de manier waarop ze omgaan met zomerhitte, plagen en ziekten en veilig voedsel produceren. Waarom zijn er dan nog zelfopgelegde beperkingen voor wat een teler wel en niet mag doen met deze nieuwe technologie, vraag Godfried Dol van Glasshouse Consultancy zich af.
Godfried bespreekt de do's en don'ts van de semi-gesloten kas. Hij ziet dat er veel verwarring is over de beste manier om gewassen te telen in een semi-gesloten kas.
Ventilatorsnelheid
Het zal velen verbazen dat het niet raadzaam is om de ventilatorsnelheid op 100% te zetten. Intuïtief voelen telers die op een semi-gesloten kas overstappen aan dat de ventilatorsnelheid dezelfde tool is als een ventilatieopening in een conventionele kas. Als de temperatuur in de kas warm is, gaan de ventilatieopeningen verder open. Het zou dus hetzelfde moeten zijn in een semi-gesloten kas, waar een verhoogde ventilatorsnelheid de luchtuitwisseling verhoogt. Dit is waar, maar bij hoge ventilatorsnelheden speelt ook andere dynamiek een rol. Godfried bespreekt er een paar.
De kas is een warmteopslagtank?
In een semi-gesloten kas wordt voorgekoelde lucht de kas ingebracht vanaf de bodem waarna deze langzaam naar boven stijgt. Een semi-gesloten kas heeft veel minder dakluiken. Ze zijn niet bedoeld om lucht binnen te laten, maar om de lucht de kas te laten verlaten. Zo fungeren ze als een ontlastklep voor lage druk. De lucht warmt op naarmate die stijgt. Het is niet ongewoon om een luchttemperatuur van 45 graden Celsius (of meer) bovenin de kas te hebben, terwijl ter hoogte van de planten de temperatuur 25 graden Celsius is.
Het verhogen van de ventilatorsnelheid tot 100% creëert voldoende turbulentie in de kas om de warme lucht van bovenin de kas terug naar de toppen van de planten te brengen. Het is vergelijkbaar met een warmteopslagtank waar warm en koud water gescheiden blijven als het water langzaam in de tank komt. Wanneer het water te snel de tank in gaat, komt er een eind aan die scheiding en worden de koude en warme waterstromen gemengd. Hetzelfde geldt voor de lucht in een semi-gesloten kas bij een hoge ventilatorsnelheid.
Momentum
Een ander ernstig neveneffect van hoge ventilatorsnelheid is dat het een cirkelvormige beweging in de kas creëert. Dit fenomeen wordt momentum genoemd (waarover in een volgend artikel meer). De cirkelvormige beweging trekt hete lucht van bovenin de kas naar de toppen van de planten in de buurt van de klimaatkamer, waardoor een zeer warm klimaat voor de planten in dat gebied ontstaat. Als de snelheid van de ventilatoren hoger is, neemt de cirkelvormige beweging toe in snelheid en zal het gebied dat wordt beïnvloed door de hete lucht die naar beneden komt groter worden.
Een andere belangrijke reden voor het vertragen van de ventilatoren zijn de kosten. Het verhogen van de ventilatorsnelheid van 75% naar 100% verhoogt de elektriciteitskosten bijvoorbeeld met 50%.
Houd er rekening mee dat kastelers verschillende ventilatoren en ventilatorsnelheden gebruiken. Het is beter om te praten in luchtuitwisselingen per uur. De meeste van de hierboven beschreven problemen worden voorkomen als de ventilatorsnelheid de lucht in de kas niet vaker dan 8,5 keer per uur ververst.
De meeste telers zullen vragen hoe een semi-gesloten kas koel kan worden gehouden als de ventilatorsnelheid aanzienlijk wordt verminderd. Dit komt in een ander artikel aan de orde.
Voor meer informatie:
Glasshouse Consultancy
www.glasshouse-consultancy.com
Godfried Dol
LinkedIn
[email protected]
+81 80 700 94 006