De Marokkaanse tuinbouw biedt potentie voor productie van arbeidsintensieve groente- en fruit gewassen. Dat is de mening van de groep telers die eind januari vanuit telersvereniging Pamosa afreisde naar de tuinbouwregio van Agadir, Marokko. Het doel was zicht te krijgen op de tuinbouwontwikkelingen en hun mogelijkheden.
De telers kregen de bedreigingen en kansen beter in beeld aan de hand van een driedaags bezoek. In de regio Agadir bezochten zij diverse bedrijven bezocht. Specialisten van Enza Zaden en Royal Brinkman begeleidden de telersgroep, aldus het ZON Magazine.
Marokko heeft 18000 hectare bedekte teelt, waarvan 80% in de regio Agadir ligt. Hier teelt men voornamelijk tomaat (60 procent) en paprika (20 procent). De rest van het areaal betreft courgette, aubergine, meloen en zachtfruit. De teelt vindt plaats in tunnels/kassen waarbij het dek is bekleed met folie en de wanden bestaan uit dik kunststof gaas. Dit vanwege de enorme ziektedruk van witte vlieg en mineermot. De meeste kassen zijn, in tegenstelling tot die in Spanje, hoog. De nokhoogte reikt soms wel tot 5,5 meter.
Het klimaat in Agadir is erg gunstig voor de bedekte teelt. Door een beperkt aantal koude nachten en op warme dagen zelden een temperatuuroverschrijding van 35°C, is nagenoeg een jaarrond productie haalbaar. De telersgroep stelde vast dat het kwaliteitsniveau van de teelten en de producten boven verwachting is. Het gewas zag er gezond en groeizaam uit. Zo ook het product, dat veelal voor de export bestemd was.
Water
Het grootste probleem voor de Marokkaanse telers is de beschikbaarheid van voldoende en goed water. Door de geringe neerslag blijken de voorraden in de stuwmeren niet toereikend. Gebruik van grondwater is mogelijk, maar het oppompen van een diepte tot soms vierhonderd meter is niet voor iedere teler weggelegd.
Over twee jaar is een installatie die grote hoeveelheden zeewater kan ontzouten operationeel. Dit laatste zal echter de kosten van water verzesvoudigen. Ook zijn nematoden (aaltjes), door de rechtstreekse teelt in de grond, een issue. Door gebruik van onderstammen wordt dit, in de meeste teelten, ondervangen.
De grote afstand van Agadir naar de afzetgebieden in Europa - het transport duurt vijf dagen -, maakt dat de transportkosten oplopen naar tot 5300 euro per vrachtwagen. Dit is hoog, zeker in verhouding tot de concurrentie in Spanje. Het uurloon is daarentegen laag. Voor een dagloon van tien tot vijftien euro werken de werknemers zes tot zeven uur. De grote werkgevers bieden voor dit bedrag tevens maaltijden en huisvesting. Het blijkt lastig – net zoals in Nederland – om mensen aan het bedrijf te binden.
Inspringen op ruimte op Britse markt
Pamosa-voorzitter Rutger Lommerse kijkt met een voldaan gevoel terug op de studiereis. "Allereerst is het goed om met een groep leden een paar dagen op pad te gaan. Dit zorgt voor extra verbinding; we hebben ook plezier gemaakt. Qua tuinbouw was het boeiend om bij een opkomende concurrent op de markt in de keuken te kunnen kijken.
De regio van Agadir heeft vooral veel slagkracht vanwege de goedkope arbeidskrachten. Ook de kwaliteit van de teelt achten we hoog, al heeft de regio nog wel wat te doen als het om duurzaamheid gaat. Bovendien is Agadir een partij die nog een internationale positie zoekt. We verwachten dat deze regio snel zal inspelen op ruimte die in Groot-Brittannië ontstaat als gevolg van een mogelijke Brexit. Kortom: een partij waarvan we de ontwikkeling zeker met belangstelling zullen blijven volgen."
Bron: ZON Magazine