Naast handhaver is Erik Groen tegenwoordig vooral ook adviseur namens het Hoogheemraadschap van Delfland. Hij spreekt telers en bestuurders maar ook regelmatig scholieren en studenten. “De kwaliteit van ons water is een gezamenlijk belang dat verdergaat dan de glastuinbouw alleen. Maar de glastuinbouw kan echt nog stappen zetten zowel in het algemeen belang als in de sector zelf.”
Al sinds 2013 is Erik Groen betrokken bij de gebiedsgerichte aanpak van onder andere het Hoogheemraadschap van Delfland. Destijds werkte hij nauw samen met Roy Kalpoe. “Roy doet nu vooral de beoordeling van de telers op weg naar nullozing. Ik zit meer aan de advieskant”, opent Groen. Terugkijkend op de eerste negen maanden van de nieuwe zuiveringsplicht noemt hij drie belangrijke punten van aandacht: de bedrijven die hebben gekozen voor collectieve zuivering – en daardoor uitstel hebben gekregen van de verplichtingen sinds 1 januari van dit jaar – het probleem van lekkage op veel glastuinbouwbedrijven en de gevolgen van de klimaatsverandering.
Toekomst collectief
Zoals collega Kalpoe twee maanden geleden al aangaf, valt het aantal geregistreerde nullozers in het gebied van Delfland tot dusver tegen. “Dat kan betekenen dat de meeste telers kiezen voor zuivering, of zich hebben aangesloten bij een collectief. Vraag is echter of elke aanvraag voor collectieve zuivering daadwerkelijk uitmondt in een project.” Feitelijk zijn bedrijven die zich hebben aangesloten bij een collectief niet verplicht om nu maatregelen te nemen, maar daarin schuilt volgens Erik Groen wel een risico.
Zijn advies aan telers is derhalve om sowieso een waterscan uit te voeren: “Als de waterkwaliteit niet verbetert, dan kan dat gevolgen hebben voor het middelenpakket en voor het imago van de branche. Inzicht krijgen, aandacht geven en actief handelen, dat is mijn advies aan de glastuinbouw.
Lekkage grote uitdaging
Door goed naar je waterhuishouding te kijken, zie je waar de kritische punten in je systeem zitten. Vaak is snel winst te boeken. De puntenlijst die telers afwerken op weg naar nullozing is voor elk glastuinbouwbedrijf prima gereedschap om verbeteringen aan te brengen.”
Een probleem dat daarmee ook in kaart wordt gebracht is lekkage. “Dat is voor de toekomst een grote uitdaging. Een inventarisatie laat zien dat ongeveer 25% van de bedrijven lekkage in het systeem heeft. Met het huidige watergebruik in veel teelten betekent dat een enorm verlies aan water, inclusief de middelen die we juist niet in het oppervlaktewater willen hebben.”
In de polders is dit een groeiend probleem, constateert Groen. Het speelt zowel in de grondgebonden als de substraatteelt. Naast een waterscan is inzet en betrokkenheid van het hele team op een bedrijf een deel van de oplossing. “Ook hier geldt: inzicht krijgen en aandacht geven. Medewerkers worden getraind om te scouten op ziekten en plagen, diezelfde medewerkers moeten ook alert zijn op lekkages in het systeem. Vergeet niet dat lekkage niet alleen leidt tot onnodig waterverlies en vervuiling van het oppervlaktewater, maar ook tot vocht en schimmelvorming in het bedrijf. Kortom, met het opsporen, oplossen en voorkomen van lekkages is veel ellende te voorkomen.”
Focus op recirculatie
Een derde punt van aandacht is het veranderende klimaat, met meer extremen als gevolg. “Daar kunnen ook telers geen invloed op uitoefenen, maar ze kunnen zich wel goed voorbereiden op grote hoeveelheden regenwater in korte tijd, of perioden met droogte. In beide gevallen is een bassin erg belangrijk. Ik zou eerst investeren in een grote watersilo en dan in een zuiveringsinstallatie. Focus moet liggen op recirculatie en het sluiten van de waterkring. Daar wordt veel onderzoek naar gedaan waar ik als teler zeker naar zou gaan kijken. Emissie is goed te beperken, zo blijkt. Aanschaf van een waterzuiveringsinstallatie is in mijn ogen de laatste stap.”
Afsluitend adviseert Groen telers om het waterdossier actief op te pakken. “Ze kunnen bijvoorbeeld zelf de waterkwaliteit rond hun bedrijf monitoren. Telers in een collectief moeten nadrukkelijk de vinger aan de pols houden: Wat gebeurt er en wat niet? Waar moet ik zelf op anticiperen? Uiteraard kunnen telers met vragen altijd bij ons terecht, of bij de waterspecialisten van LTO Glaskracht. Met elkaar hebben we nog een hoop te winnen.”
Bron: Glastuinbouw Waterproof