Glastuinbouw is momenteel ‘big business’ in Rusland. Het streven van het Kremlin om zelfvoorzienend te worden, heeft geleid tot een explosieve groei van het kasgroentenareaal. Tijdens een glastuinbouwforum in Moskou, dat in juni van dit jaar werd gehouden, lieten deskundigen weten dat er nog zo’n 1.800 hectare nodig zijn om volledig in de Russische vraag naar kasgroenten te kunnen voorzien. Cijfers lijken deze ambitie te onderbouwen, want Cuesta Roble Consulting heeft berekend dat Rusland van plan is om nog eens 1.000 hectare aan kassen te realiseren, wat neer zou komen op een groei van 34% van het kasgroenteareaal. In april van dit jaar bleek dat het land dankzij de uitbreiding van het kassenareaal nu al voor 50% in de binnenlandse vraag naar groenten kan voorzien. Volgens de laatste ramingen zal de kasgroentenoogst dit jaar historisch hoog zijn en zo’n 1,1 miljoen ton bedragen.
De spectaculaire groei van het Russische glastuinbouwareaal levert leveranciers volop mogelijkheden op. In maart sloot Philips Lighting (nu Signify) bijvoorbeeld een deal met een lokale specialist voor het leveren van verlichting aan de Russische markt en ook Ellepot en Pindstrup zagen kansen om samen te Russische markt te veroveren. Deze maand nog opende Grodan haar eerste productiefaciliteit in Rusland. Voor wie ook graag in wil spelen op al deze activiteit, is deelname aan het aankomende investeringsforum Greenhouse Complexes Russia het overwegen waard.
Niet alleen buitenlandse bedrijven worden aangetrokken door de brul van de Russische beer maar ook binnenlandse leveranciers zien hun kansen schoon. Voorbeelden hiervan zijn een Russische LED-fabrikant en leverancier van HID-lampen. Een laboratorium in de omgeving van Moskou levert zelfs hommels aan de lokale markt.
Er is momenteel dus behoorlijk wat activiteit in Rusland en het einde van de snelle groei van de kasgroententeelt is nog lang niet in zicht. Laten we eens kijken naar wat projecten die dit jaar de krantenkoppen haalden om een idee te krijgen van de explosieve groei die momenteel in Rusland gaande is (hint: de onderstaande projecten gaan over honderden hectare). Eén ding is duidelijk en dat is dat de Russen hun kassen niet in één regio willen concentreren maar dat alle regio’s een graantje mee kunnen pikken.
Arkhangelsk: 3 hectare in productie
Dankzij de kas van Elena Borovina in Severodvinsk kan de locale bevolking ondanks de arctische kou genieten van verse sla, dille, peterselie, basilicum, rucola, snijbiet, spinazie, zuring, koriander en bieslook. Daarnaast teelt Elena ook nog tomaten op 3.000 m2, hoewel het grootste gedeelte van het areaal (2,2 hectare) gewijd is aan de komkommerteelt.
Astrachan: 10 hectare in aanbouw
Eind dit jaar zal in Astrachan begonnen worden met de bouw van een kassencomplex. De technische apparatuur zal uit Nederland geïmporteerd worden en een lokale aannemer is verantwoordelijk voor de bouw. De kas zal een oppervlakte van 10 hectare beslaan en de eerste in zijn soort zijn in dit deel van Rusland.
Boerjatië: 10 hectare in aanbouw
In augustus van dit jaar is de bouw van een kassencomplex van 10,5 hecare in Gusinoozyorsk de eerste fase in gegaan. In de kassen zullen jaarlijks meer dan 9.700 ton groenten geteeld worden. Als de eerste fase van 10 hectare een succes is dan zal de investeerder het areaal met nog eens 60 hectare uitbreiden.
Tsjoevasjië: 22 hectare in aanbouw
Eind 2018 gaat naar verwachting de bouw van een 11 hectare kassencomplex in de regio Cheboksary in Tsjoevasjië de eerste fase in. In dit kassencomplex zal jaarrond in totaal op 22 hectare groenten geteeld gaan worden. De bouw vindt gefaseerd plaats. De eerste fase zal eind 2018 voltooid zijn en de tweede in het vierde kwartaal van 2019.
Krim: 20 hectare in aanbouw
Op de Krim, die in 2014 door Rusland werd geannexeerd, is in januari de bouw van het JSC Greenhouse Compex Belogorskiy begonnen. In de kas zullen op 20 hectare tomaten worden geteeld. De bouw zal in november 2019 voltooid zijn.
Dagestan: 21 hectare in aanbouw
In 2018 is de tweede fase van het kassencomplex Yougagrholding van start gegaan. De bouw vindt in vier fases plaats op een perceel van 53 hectare. Het kassenareaal zal 21,2 hectare beslaan. Gedurende de eerste fase van dit grootste kassencomplex van Dagestan zullen er tomaten voor de Russische markt geteeld worden.
Irkutsk: 12,5 hectare in aanbouw
De persdienst van Sayansk heeft bekendgemaakt dat er in deze stad een kas gebouwd zal worden met een productiecapaciteit van 14.000 tot 15.000 ton groenten per jaar. Het kassencomplex levert 250 banen op.
Kaliningrad: 9 hectare in productie
In Gusev in de regio Kaliningrad is een nieuwe kas in gebruik genomen. Het complex, met een oppervlakte van 9 hectare, is het grootste in deze regio. Momenteel is slechts één kas operationeel. De onderneming achter deze kas is ervaren in de verkoop van groenten aan groothandels. Vanwege de continue groei van het productievolume verwacht het bedrijf weldra te kunnen voorzien in de lokale vraag naar groenten. Voor het zover is, moeten er nog wel meer van soortgelijke kassen gebouwd worden.
Kaluga: 112,5 hectare in aanbouw
Het grootste kassencomplex in Rusland, Agro-Invest, heeft onlangs de vierde fase in de regio Kaluga ingeluid en is begonnen aan de vijfde. In 2018 zal het bedrijf de bouw van alle kassen voltooid hebben en op volle capaciteit kunnen starten met het telen van verse groenten. Tegen het einde van 2018 zal het totale areaal naar verwachting 112,5 hectare bedragen. De verwachting is dat als het bedrijf volledig operationeel is het in 15% van de hele marktvraag in dit district kan voorzien.
Kemerovo: 10 hectare in productie
De Russische KDV-groep heeft in het district Yashkin in de regio Kemerovo een kassencomplex in gebruik genomen. Het complex werd vanaf de grond opgebouwd en beslaat een areaal van in totaal 9,8 hectare. Het heeft twee jaar en €38,5 miljoen gekost om het project te voltooien. Het kassencomplex wordt van stroom voorzien door een WKK-installatie die de kassen verwarmt en van CO2 voorziet. Momenteel zijn er zo’n 50.000 tomaten- en komkommerplanten aangeplant, elk op twee hectare.
Khabarovsk: 10,3 hectare in aanbouw
Het Russisch-Japanse bedrijf JGC Evergreen zal haar kasgroenteproductie met 6.000 ton per jaar vergoten. Dankzij de voltooiing van de derde fase kan het bedrijf volledig beantwoorden aan de vraag naar biologische groenten in de regio Khabarovsk. Komkommers, tomaten, paprika’s, sla en radijs zullen onder de merknaam New Day in vier winkels van de onderneming verkocht worden evenals door diverse retailketens in de regio Khabarovsk. Het bedrijf is van plan om te starten met de bouw van de derde fase waarmee het zijn areaal zal uitbreiden naar 10,3 hectare.
Komi: 11 hectare in aanbouw
In December 2017 werd in Sosnogorskiy, in de republiek Komi, gestart met de bouw van een 11 hectare tellend kassencomplex. Eenmaal operationeel zal het complex de lokale bevolking in deze republiek jaarlijks van minimaal 9.600 ton komkommers en tomaten kunnen voorzien.
Krasnodar: 95 hectare in aanbouw
Krasnodar heeft de ambitie om uit te groeien tot wat het Westland en Almería zijn voor Nederland en Spanje. Dit jaar kondigde Certhon aan dat het een 24 hectare tellende tomatenkas voor Tander zal bouwen die eind dit jaar opgeleverd zal worden. Ondertussen wordt in Kuban een tomaten- en komkommerkas van 11 hectare gebouwd. In augustus van dit jaar werden in een ander kassencomplex in de regio 180.000 ton groenten geoogst. Dit laatstgenoemde complex is van plan om de tomatenteelt met maar liefst 60 hectare uit te breiden.
Leningrad: 71 hectare in aanbouw
In het district Volosovskiy in de regio Leningrad, zal ter waarde van naar schatting €28,2 miljoen een 11 hectare tellend kassencomplex worden gerealiseerd voor de teelt van aubergines, tomaten, komkommers en sla. In Pikalyovo zal in drie fases een nog groter kassencomplex voor tomaten worden gebouwd met een oppervlakte van 60 hectare.
Moskou: 27 hectare in aanbouw, 43,5 hectare onder LED
In april heeft Andrey Razin, de landbouwminister van de regio Moskou, bekendgemaakt dat de regio haar glastuinbouwareaal zal vergroten. Hij kreeg al gauw gelijk want nog geen maand later werden er ruim 22.000 ton groenten geoogst en in september werd bekend dat de productie van kasgroenten in de regio met 77% was gegroeid.
Eén van de grootste projecten in deze regio is Agrokultura. Nadat er in 2015 10 hectare, in 2016 12 hectare en 21 hectare in 2017 waren gerealiseerd, werd bekendgemaakt dat Agrotech Didam een high-tech kas van 27 hectare voor de teelt van komkommers en tomaten zou gaan bouwen. Een maand later tekende een andere Nederlandse leverancier, Philips Lighting (nu Signify) een contract voor het leveren van LED-verlichting aan Agrokultura
2018 was een uitstekend jaar voor Signify in de regio Moskou. In juni maakte het bekend dat Agro-Invest haar toch al indrukwekkende tomatencomplex nog verder zal uitbreiden, van 25 naar 68,5 hectare onder LED.
Novosibirsk
Dat de Russische tuinbouwsector niet al haar technologie uit het buitenland hoeft te halen, bewijst een project in Novosibirisk, waar een robot ontwikkeld werd die in staat is om diverse gewassen te telen.
Oryol: 7,5 hectare in productie
In juni werd bekend dat een kas van 7,5 hectare nabij Oryol binnenkort operationeel zal worden. De productie wordt op zo’n 4.000 ton biologische tomaten geraamd. De eerste oogst wordt rond Nieuwjaar verwacht.
Pskov: 3 hectare in productie
Op 25 augustus opende Nevelsky AgroSnab een kassencomplex van 3 hectare voor de teelt van tomaten, groenten en sla gedurende de winter, lente en herfst. Er werden moderne technologieën toegepast die geleverd werden door het Italiaanse bedrijf High Tech Equipment.
Rostov: 140 hectare in aanbouw
Nabij Rostov is een ander mega-project te vinden. Hier wordt een kassencomplex van 116 hectare gerealiseerd voor de teelt van tomaten, komkommers en sla. De bouw van een dergelijk project vergt uiteraard veel tijd. Naar verwachting zal de eerste fase in 2021 voltooid zijn. Tegelijkertijd bouwt SovAgroTach aan een een kas van 24 hectare op een voormalige mijnbouwlocatie.
Sakha: 1,2 hectare in aanbouw
Van het Sayuri kassencomplex, in de buurt van Jakoetsk, zal de tweede fase eind dit jaar voltooid zijn. De oppervlakte van deze nieuwe kas bedraagt 1,2 hectare en dat is 10 keer groter dan die van de huidige experimentele kas, waar dagelijks 150 kilo komkommers worden geplukt. Het proefcomplex, waar groenten volgens een Japanse techniek worden geteeld, is naar verluidt de enige kas in de permafrostregio waar het hele jaar door groenten worden geteeld.
Sakhalin: 3 hectare in productie
Eind augustus werd er in het zuiden van Sakhalin een nieuwe kas voltooid die de inwoners van Nevel en Holmsk van tomaten en groenten zal voorzien. Het geautomatiseerde kassencomplex, dat 3 hectare telt, is gebouwd van vorst- en windbestendig folie waarbij gebruik gemaakt is van Italiaanse technologie. De lokale bevolking zal de kasgroenten als eerste mogen proeven. Hiervoor is in een regionaal centrum een speciaal handelspaviljoen gebouwd.
Stavropol: 10 hectare in productie, 6 hectare in aanbouw
In het dorp Solouno-Dmitrievsky, is het kassencomplex Andropovskiy geopend, dat een productiecapaciteit van 6.000 komkommers per jaar heeft. Het is een industrieel complex met een oppervlakte van ruim 10 hectare. Het complex biedt de mogelijkheid om met nog eens 30 hectare uitgebreid te worden. Elders in deze regio werd €11 miljoen geïnvesteerd in een aardbeienkas van 6 hectare, waarvan de eerste fase in 2019 zal worden voltooid. De investeerder is van mening dat deze kas, die jaarrond operationeel is, tevens mogelijkheden biedt voor educatieve excursies.
Sverdlovsk: 10 hectare in aanbouw
In de region Sverdlovsk is een groentekassencomplex met Ultra-Clima technologie van UralInvestAgro gebouwd. De investeerder is van plan om de kassen in 2019 in gebruik te nemen. Het bedrijf is daarnaast van plan om haar eigen energiecentrale te bouwen, waar elektriciteit en warmte zullen worden gewonnen uit vloeibaar gas van productieafval.
Tambov: 60 hectare in aanbouw
In de region Michurin heeft het bedrijf Technologii Teplichnogo Rosta uit Sint Petersburg, dat gespecialiseerd is in de groenteteelt, geïnvesteerd in de bouw van een grootschalig kassencomplex. Het project wordt in drie fases gerealiseerd. Gedurende de eerste fase worden er 30 hectare kassen gebouwd, die naar verwachting in de zomer van 2019 in gebruik genomen kunnen worden. Nog eens 29 hectare aan kassen zullen in minder dan een jaar gerealiseerd worden. De laatste fase, met dezelfde oppervlakte, zal in 2021 operationeel worden.
Tomsk: 1 hectare in aanbouw, 10 hectare in productie
Ondanks de ligging in het koude Siberië is de regio Tomsk een waar centrum voor de hightech tuinbouw. Zo hebben wetenschappers van de Technische Universiteit van Tomsk onlangs bijvoorbeeld robotbijen ontwikkeld. Dit zijn mechanische bestuivers die nodig zijn voor de teelt van aardbeien en andere gewassen in kassen.
Dezelfde wetenschappers krijgen er binnenkort nog een speeltje bij in de vorm van een experimentele kas, die als testzone zal dienen voor de ontwikkeling van ‘slimme’ kassen voor extreem koude omstandigheden. Hun onderzoek naar slimme LED-verlichting is gericht op het verhogen van de opbrengsten in lokale kassen.
In dezelfde regio heeft de VB Group onlangs een 10 hectare tellende kas gebouwd die uitgerust is met een geavanceerd klimaatbeheersingssysteem. “Met deze kasomgeving van wereldklasse kunnen we de kwaliteit van de groenten in Siberische supermarkten fors verbeteren. Nu we zelf in onze groentebehoefte kunnen voorzien, kunnen we de transittijden met weken verminderen en dat komt de versheid uiteraard ten goede,” laat een lokale teler weten.
Tula: 80 hectare in aanbouw
In de regio Tula werd in maart begonnen met de bouw van een andere enorme kas. De eerste fase van het 80 hectare tellende kassencomplex zal eind 2019 afgerond worden, de tweede staat gepland voor het vierde kwartaal van 2020 en de derde voor het vierde kwartaal van 2021.
Oeral: 25 hectare in aanbouw
Zelfvoorzienend zijn betekent voor wetenschappers van de landbouwuniversiteit van de Oeral niet allen het zelf telen maar ook het zelf ontwikkelen van nieuwe rassen. “Dit jaar beginnen we met de productie van hybride komkommer- en tomatenzaden. Momenteel beschikken we over de benodigde expertise en hebben we ons eigen hybride fonds opgezet. Een aantal rassen is al opgenomen in het staatsregister. We hopen dat we op korte termijn in staat zullen zijn om alle kassen in de regio te voorzien van komkommer- en tomatenzaden van de Oeral-selectie,” vertelt de rector van de universiteit.
Eén van de kassen die in de toekomst mogelijk zal kunnen profiteren van lokaal geteelde rassen bevindt zich in Ust-Kataev. Het kassencomplex heeft een oppervlakte van 25 hectare, waarop jaarrond groenten geteeld kunnen worden dankzij de toepassing van de nieuwste technieken.
Volgograd
Moskou heeft niet het monopolie op de exponentiële groei van de groenteproductie. Een stuk verder naar het zuiden, in Volgograd, werd er in kassen zo’n 5.100 ton groenten geoogst en dat is maar liefst 232% meer dan in dezelfde periode van 2017. Gedurende de laatste vier jaar werden er in deze regio meer dan 38 geavanceerde kassen gebouwd, waarvan 15 in 2017. Momenteel beslaat het kasgroenteareaal in de regio zo’n 77 hectare.
Voronezh: 32 hectare in productie
Afgelopen zomer werd er in de regio Semiluki, in Voronezh, een kas van 32 hectare gerealiseerd. Het is de enige kas in de regio die jaarrond operationeel is. Het kassencomplex bevindt zich op het terrein van het collectieve agrarische bedrijf Gremkolodezniy en is bedoeld voor de teelt van tomaten, komkommers en sla.
Yamalo-Nenets: 4,5 hectare in aanbouw
In Noyabrsk in Siberië zal het bedrijf Yamal nog een kas bouwen. Het doel is om 4,5 hectare aan kassen te realiseren, waar jaarlijks 4,5 miljoen kilo groenen kunnen worden geoogst. In Salekhard is een soortgelijk maar kleinschaliger project van start gegaan.