De steun, die voortvloeit uit de gemeenschappelijke marktordening (GMO) voor groenten en fruit, bestaat in Nederland vooral uit steun aan producentenorganisaties. Telers van groenten en fruit bundelen hun krachten in producentenorganisaties in het streven naar verbetering van de marktpositie van de sector. In 2017 waren in Nederland 12 erkende producentenorganisaties. Circa 60% van de Nederlandse groenten- en fruitproductie wordt via producentenorganisaties afgezet.
Met de steun kunnen de producentenorganisaties diverse activiteiten financieren om de afzet te verbeteren. De activiteiten kunnen onder andere bestaan uit innovatie en promotie, maar ook uit investeringen in milieumaatregelen om duurzamer te produceren. Producentenorganisaties kunnen voor dit soort activiteiten maximaal 4,1% van hun jaarlijkse omzet aan Europese steun ontvangen.
Zoals te zien is in tabel 1 vormen de betalingen aan de producentenorganisaties in de vorm van actiefondsen veruit de belangrijkste post. In 2017 is hiervoor ruim € 41 miljoen aan steun uitbetaald. Na een sterke daling in 2014 toen er € 27 miljoen aan steun voor producentenorganisaties is uitbetaald, is het uitbetalingsniveau gestegen, maar het ligt nog altijd ver onder dat van 2013. De sterke daling in betalingen in 2014 had te maken met het intrekken van de erkenning van een grote producentenorganisatie. Daarnaast zijn er betalingen uitgesteld naar 2015 vanwege schorsingen in 2014. Dat het betalingsniveau na 2014 zich niet heeft hersteld tot het niveau van 2013 komt in de eerste plaats door vermindering van het aantal erkende producentenorganisaties en doordat een aantal subsidiabele acties is geschrapt.
In 2016 en 2017 heeft een aantal producentenorganisaties verder afgezien van het indienen van een nieuw operationele programma. In 2011 werd de tuinbouw geconfronteerd met de EHEC-bacterie crisis. In dat kader heeft de Europese Unie buitengewone markt- ondersteunende maatregelen getroffen. De laatste betalingen in dit kader zijn gedaan in 2014. In 2014 zijn er ook buitengewone maatregelen getroffen in reactie op het invoerverbod dat Rusland op bepaalde landbouwproducten, waaronder groente en fruit, had ingesteld.
Producentenorganisaties en individuele telers hebben van deze buitengewone maatregelen gebruik gemaakt. De betalingen voor deze maatregelen hebben, zoals is aangeven in tabel 1, plaatsgevonden in boekjaren 2015, 2016 en 2017.
Schoolfruit
In schooljaar 2009/2010 is de Europese schoolfruitregeling van start gegaan. Doel van de regeling is het stimuleren van groenten- en fruitconsumptie door kinderen en om kinderen meer kennis bij te brengen over groenten, fruit en gezonde eetgewoonten. Afhankelijk van het aantal kinderen tussen de 6 en 10 jaar in een lidstaat krijgen landen een financiële bijdrage van de Europese Unie voor deze regeling, op basis van cofinanciering. Voor Nederland bedraagt het cofinancieringspercentage 75%, de overige 25% moet nationaal of via private middelen worden opgebracht.
In Nederland is ervoor gekozen om geen publieke middel en voor de cofinanciering ter beschikking te stellen, maar deze door private partijen te laten verzorgen. In 2017 is ruim € 4,9 miljoen aan Europese gelden uitbetaald voor het schoolfruitprogramma. In schooljaar 2016/2017 namen 2600 scholen hieraan deel. In schooljaar 2017/2018 doen er zo'n 3000 scholen mee aan de regeling. In 2015 was de besteding aanzienlijk lager vanwege opstartproblemen bij aanvang van het schooljaar en een gebrek aan deelnemende leveranciers.
Bekijk hier zelf de geopenbaarde subsidies.
Bron: RVO