"Tegen dit noodweer is eigenlijk niets bestand", schat Michiel van Spronsen van Glascom Tuinbouw in. "Zelfs dakpannen zijn kapot gegaan, net als zonnepanelen en complete bomen zijn kapot gehageld. Alles is stuk door het hagelgeweld". Van Spronsen is glasleverancier van diverse soorten materiaal. Wat het ontwikkelen van sterkere materialen betreft, kan het volgens hem nog wel eens lastig worden. "Een kas is een relatief goedkoop bouwwerk, maar wel met een enorm sterke constructie. De tuinbouw stelt bovendien hoge eisen aan de materiaaleigenschappen, qua lichtdoorlatendheid en diffusiteit. Een nieuw of alternatief materiaal zou hier ook aan moeten voldoen en de meerprijs moet wel rond te rekenen zijn."
Dat speelt bijvoorbeeld mee bij de keuze voor kunststof op de kas. "Het is duurder dan glas en het krast meer. En andere materialen kunnen zich in deze weersomstandigheden juist weer anders gedragen. Zo'n 25 jaar geleden hadden we in de buurt van Aalsmeer veel kassen met kanaalplaten. Die waren volgens de folder hagelbestendig, maar toen er een koudefront voor het hagelfront uittrok, waren de meeste toch doorboord."
Verschillende schadepatronen bij verschillende kassen. Onder veel ruiten gebroken, maar met scherven in de profielen. Boven hele ruiten eruit.
Gehard glas
En gehard glas? Biedt dat nieuwe mogelijkheden? Glascom Tuinbouw heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van de Winterlichtkas. Daar ligt 5 mm gehard glas op. "Maar of dat scheelt qua breuk met deze hagel weet ik zo net nog niet, zo hard ging het tekeer. Bovendien is dit glas ook een stuk zwaarder: dus moet de constructie ook zwaarder zijn en ook dat moet je doorrekenen."
Kijkend naar het breukpatroon valt wel nog iets anders op. "Gehard glas is veel sterker dan ongehard glas, maar de hagelstenen komen vol op de ruit. Als je op sommige foto's kijkt naar het breukpatroon , kun je zien dat er bij sommige kassen met ongehard glas veel ruiten zijn beschadigd, de restanten hangen nog in het dek, terwijl het lijkt dat in de kassen met gehard glas er minder ruiten uit zijn. Omdat gehard glas verbrokkelt, valt de ruit in z'n geheel uit het dek. Er zou dus eens gekeken moeten worden of de kassen met gehard glas minder schade hebben dan de kassen met ongehard glas , dat zouden we verder moeten uitzoeken. Ik denk trouwens wel dat de meeste kassen in het getroffen gebied nog beglaasd zijn met ongehard glas"
Daarom denkt Van Spronsen qua weersbestendigheid in de toekomst niet zozeer aan nieuwe kasdekmaterialen, maar meer aan mogelijkheden in de constructie die dat zouden kunnen beïnvloeden. Een gebogen kas bijvoorbeeld, met gebogen glas. Dan kunnen hagelstenen meer afketsen en kun je je zo meer wapenen tegen extreem weer."
Kassen doorrekenen
Op naar de kas-ontwerpers dus. Over de ontwikkeling van nieuwe kassen kunnen zij bij BOAL Systems meer over vertellen. Kunnen deksystemen zich beter wapenen tegen extreem weer? De aluminium constructies die het bedrijf levert, worden sowieso al op alle omstandigheden doorberekend, vertelt Maurice Verbakel van BOAL. "Geen kas, waar dan ook ter wereld, is hetzelfde. We houden rekening met wat er in de kas gebeurt en welke krachten daarbij spelen. Zo houden we ook rekening met krachten van buitenaf die van invloed zijn op het aluminium deksysteem, zoals lokale wind- en sneeuwomstandigheden." Dit speelt ook bij de ontwikkeling van nieuwe deksystemen als het dubbelglas deksysteem voor tuincentra en productiekassen. "De aluminium onderdelen en de stalen onderbouw worden dan geheel ontworpen naar het gebruik van dit dekmateriaal."
In het verleden heeft BOAL een actieve bijdragen geleverd om de invloed van hagelinslag op glas te onderzoeken. "Onder normale omstandigheden, bij schade, is het glas de beperkende factor en behoeft een deksysteem niet zwaarder uitgevoerd te worden", ziet Verbakel. Deze testen hebben de introductie van gehard glas in plaats van float glas onderbouwd in het recente verleden. Los daarvan zijn er aanpassingen gedaan aan de aluminium onderdelen om, tijdens normale hagel, visuele schade te voorkomen.
Folie in plaats van glas
Kwekers kunnen natuurlijk overwegen om te kiezen voor deksystemen geschikt voor folie. Deze hoogwaardige deksystemen worden al veel toegepast in gebieden waar ook aardbevingen regelmatig voorkomen. "Dan moet je wel overwegen wat de kans is op nog zo'n incident, de kosten voor het herstel en de economische gevolgen van onder folie telen", vervolgt Verbakel. "En hagel zoals in Someren zal ook een folie bedekking stuk slaan. We kunnen spreken van een zeer extreem weerincident. Een inslag van dit formaat hagelsteen zal altijd schade genereren."
Voor meer informatie:
BOAL System
sMarie Curiestraat 3
2691 HC 's-Gravenzande
The Netherlands
T. +31 (0)174 316 100
E. [email protected]
I. www.boalgroup.com
Voor meer informatie:
Glascom Tuinbouw
Honderdland 30
2676 LS MAASDIJK
Tel. +31 (0)174 – 510082
www.glascomtuinbouw.nl
[email protected]