Schimmel treft Nederlandse sla-sector hard
Het begint met een paar aangetaste plekjes op enkele planten, maar het kan binnen enkele weken dagen een teelt behoorlijk schade toebrengen grotendeels verwoesten. Fusarium zorgt momenteel voor grote problemen in de Nederlandse sla-teelt. De schimmel tast planten van de Lactuca sativa aan: ijsbergsla, botersla en bindsla bijvoorbeeld. Gecombineerd met wortelduizendpoot wordt de schade nog heftiger. Bovendien is het middelenpakket de afgelopen jaren flink beperkt.
Besmetting
Momenteel zijn in Nederland ca. elf bedrijven besmet, vertelt Robert van Appeldoorn van LTO Glaskracht. "Links binnen de lijn Utrecht, Leiden, Den Haag, Ridderkerk", schetst hij. "Bij sommige bedrijven zijn het een paar stipjes, hier en daar een plekje. Maar bij andere bedrijven is meer dan 50% van de kas aangetast." Het besmette areaal ligt nu rond de 15 à 20 hectare – al meer dan 10% van het Nederlandse areaal. De echte vraag is bovendien hoe de ziekte zich verder ontwikkelt.
Vorig jaar speelde fusarium namelijk ook al een rol, maar in de winter verdwenen de problemen. "Dan neemt de bodemtemperatuur af. Nu loopt de bodemtemperatuur weer op en dan begint het weer." De sector is ook al langer bezig met een oplossing voor de problematiek. Wereldwijd zijn monsters uitgestuurd en de NVWA is betrokken bij de situatie. Handvatten zijn er wel, maar een oplossing is nog niet gevonden. Voor Van Appeldoorn is duidelijk dat de sector dit gezamenlijk aan moet pakken. Niet alleen om de nu getroffen telers te steunen, maar ook omdat er zoveel onduidelijk is over de oorzaak van de besmetting. Elke teler kan in principe de volgende zijn.
Areaal
Fusarium kan in de grond 15 jaren overleven en vooralsnog is er geen oplossing om de grond schimmelvrij te krijgen. Betekent dit dat de slaprijs flink gaat stijgen en telers zonder besmetting gouden jaren tegemoet gaan? Zo'n vaart zal het niet lopen, verwacht Van Appeldoorn. "De getroffen telers hebben contracten lopen – die zullen nageleefd moeten worden. Ze huren een tuin erbij en zetten daar sla in. We verwachten dat er volumes op de markt blijven komen."
De uitbraak geeft bovendien een impuls aan de teelt op water. Aanhangers daarvan waarschuwen al jaren voor ziektekansen bij grondgebonden teelten. "De teelt op water gaat goed en dat komt steeds meer in beeld bij telers. Er zijn er die nadenken over de overstap. De kostprijs is hoger, maar je productie ook."
Waarschuwing werkgroep Fusarium
Momenteel zijn er geen aantasting van fusarium in sla-teelt op water bekend, maar de werkgroep Fusarium waarschuwt dat dit wel degelijk voor kan komen. Fusarium is een waterminnende schimmel en kan zich juist in een teelt op water razendsnel verspreiden. Voor getroffen bedrijven is het dan ook geen optie om op het besmette bedrijf over te stappen op teelt op water. "Er is nog geen middel voorhanden om de schimmel onschadelijk te maken", vertelt De Winter. "Je blijft het risico op besmetting vanuit de grond houden."