Ton Versteeg en Lodewijk Wardenburg
Sinds vijf jaar richt kassenbouwer Bom Group zich actief op de Duitse markt. Met name de Twinlight onderbouw (slanke staanders) slaat aan in het land. Inmiddels heeft het bedrijf er drie grote projecten van voorzien. "In 2012 hebben wij 4 hectare kas bij de grootste bioteler van Duitsland neergezet. Een unieke kas: 7 meter poothoogte, diffuus glas op het dek – alles wat je maar kan wensen, zit erop. Dat is zelfs voor Nederlandse bio-begrippen groot", vertelt Wardenburg. Dit eerste project betekende ook de toelating van de Twinlight onderbouw op de Duitse markt. In Duitsland rekent een externe partij het hele kasontwerp nog een keer door voor er gebouwd mag worden. "Wij wisten dat de Twinlight sterk genoeg was, maar het was toch even spannend."
Het jaar daarop kwam volgens Wardenburg de kroon op zijn werk. "Toen we onder München bij Gemüsebau Steiner 12 hectare konden opleveren." Het derde project is een 2,5 hectare grote kas voor teeltbedrijf bioGemüβe, die onlangs in Münster is opgeleverd. "Ook weer een opdrachtgever die kas, scherm en verwarming ondergebracht wilde hebben bij één aannemer."
Gemüsebau Steiner, 12 hectare
Veranderende markt
Hoe komt het dat Bom in de Duitse, biologische sector goede zaken doet? Volgens Wardenburg is dat niet zozeer een bewuste keuze als wel een gevolg van de vraag. Toen het eerste project een succes bleek, volgden er vanzelf meer. Het succes op de Duitse markt zit volgens Wardenburg ook in het feit dat de Duitse teler meer kennis verwacht van de kassenbouwer dan de Nederlandse teler, die technisch en projectmatig verder is. Boven alles hechten Duitse telers bovendien aan kwaliteit. "Duitsers zijn blij met advies en zitten veel minder op de prijs," aldus Wardenburg. "Daarnaast zijn wij een partij die alles regelt - kas, scherming en verwarming - wat voor de teler overzichtelijk is en minder kopzorgen geeft. Een goed voorbeeld is dat project bij Steiner: de omstandigheden waren erbarmelijk, maar we hebben het toch heel snel gebouwd. Dat kon alleen maar omdat wij alles zelf in huis hebben." Aan het verwarmingssysteem werd bijvoorbeeld al begonnen voor de kas glasdicht was. Dat verkortte de bouwtijd enorm."
Grote projecten
Volgens Wardenburg zijn er nog mogelijkheden voor nieuwe projecten. In Duitsland komt slechts 10% van de geconsumeerde kasgroenten uit het land zelf en speelt schaalvergroting een rol. "Wij doen ook graag 1000 of 5000 m2, maar dat wordt ook in Duitsland steeds minder gevraagd. Vroeger was dat meer. Het investeringsklimaat in Duitsland was ook heel anders dan in Nederland. Veel voorzichtiger, veel meer uit eigen zak." Nu is zichtbaar dat, door schaalvergroting, kleine kwekerijen steeds vaker het veld moeten ruimen. "Net als in Nederland 10, 20 jaar geleden."
Project Westhof Bio-Gewächshaus
Toekomst
Ook buiten Duitsland zijn nog volop markten aan te boren. In zijn portefeuille heeft Wardenburg nog meer landen zitten: Zwitserland, Oostenrijk, Tsjechië en Polen. "Zwitserland is een land dat we moeten verkennen. Een voet aan de grond krijgen is moeilijk – je moet 1 kas hebben staan om aan echt verder te kunnen." Het gaat in deze landen sowieso niet om grote aantallen, vertelt Wardenburg. "Zoals in Nederland is het eigenlijk nergens. Voor Tsjechië en Polen hetzelfde, je moet niet denken in grote aantallen. Alles bij elkaar genomen is het aantal projecten misschien even groot als in Nederland."
Voor meer informatie:
Bom Group
www.bomgroup.nl
Lodewijk Wardenburg
[email protected]
+31 (0) 611 354 417