deze maand vijf tuinbouwbedrijven geveild
Waarde glastuinbouwbedrijven vastgesteld op kostprijs
Op veilingwebsite BOG Auctions worden momenteel vijf tuinbouwbedrijven geveild. Maar ook in de normale verkoop is het aanbod hoog. Het gaat veelal om fraaie, technisch interessante bedrijven waarin vlak voor of aan het begin van de crisis nog flink in geïnvesteerd is. "De bedrijven die op de markt komen, beëindigen voornamelijk noodgedwongen", vertelt Sybrand Abma van makelaars- en adviesbureau Santen&Gasille. "De bedrijven zijn gefinancierd onder zulke zware lasten, dat ze het nu niet meer kunnen opbrengen. Hun kostprijs is te hoog en dat wordt op het moment niet betaald."
Sybrand Abma, Santen&Gasille
Waardedalingen
De waarde van onroerend goed in de glastuinbouwsector is de afgelopen jaren gedaald. Abma vertelt: "Voor het bedrag waar je vroeger de grond voor kreeg, heb je nu een compleet bedrijf." Toch is het voor het makelaars steeds lastiger om een bedrijf te verkopen. Dat komt door de voorwaarden waaraan de kopers moeten voldoen. "Die lat wordt, mede door de strengere, Europese regels, heel hoog gelegd. Momenteel is het de bottleneck voor de verkoop van veel bedrijven. Kopers willen wel, maar hebben moeite met de financiering." Banken kijken naar de kwaliteiten van de ondernemer, de afspraken omtrent de afzet van het product en eisen daarnaast een eigen vermogen van 30 a 35% in het bedrijf. "Dat was vroeger 5 tot 10%."
Steeds vaker zien de adviseurs van Santen&Gasille dan ook dat er gebruik gemaakt wordt van het geld van derden: geld met een privaat karakter. "Uit de familie, of van investeerders die de ondernemer wel zien zitten en wel risicovol willen investeren. Er staat een hoog rentepercentage tegenover", verklaart Abma. "Bij heel veel transacties is momenteel geld van derden betrokken." Maar waarom zou een investeerder geld in de sector willen stoppen? Zo rooskleurig ziet het er toch niet uit? "Het gaat om bedrijven die het prima doen, maar die veel te zwaar gefinancierd zijn. Nu de marktwaarde aanzienlijk lager ligt, is het wel weer interessant. Zeker als er een compleet bedrijf op de markt komt. Het blijft uiteindelijk gewoon een rekensom." Betekent dat ook dat de investeerders er vanuit gaan dat de situatie in de tuinbouw niet meer slechter wordt en dat er toekomstperspectief is voor de sector in Nederland? "Ze gaan er vanuit dat er vraag in de markt blijft naar het product."
Kostprijs
Ook telers bepalen de waarde van het bedrijf tegenwoordig op basis van de kostprijs. Wat kost de exploitatie, wat zijn de kosten van het onroerend goed en is het dan mogelijk om rendabel te telen? Deze manier van waardebepaling, is totaal anders dan voorheen. "Het is eigenlijk een gezonde manier. Ondernemers die nu bedrijven kopen, kijken niet naar subsidie, de opbrengst van een WKK of een sparkspread. Ze bekijken wat ze maximaal kunnen betalen om een gezonde kostprijs te realiseren. Dat is een gezonde manier van denken, maar het lost de problematiek van de tuinbouw momenteel niet direct op. Er zijn nog een boel bedrijven te zwaar gefinancierd. Daarvoor blijft het zoeken naar oplossingen." Hoeveel bedrijven te zwaar gefinancierd zijn en daardoor in de problemen komen, is lastig in te schatten. "In 2013 zijn er meer dan 100 bedrijven verkocht, in 2014 ook. Voor 2015 verwachten we niet veel anders. Deze situatie kan nog wel 1 a 2 jaar duren." Daarbij speelt ook mee dat de productprijzen omhoog moeten. "Daar is de sector nu druk mee bezig. Maar ook dat blijkt een lastige zaak."
Lagere grondprijzen is hogere kostprijs
De bedragen voor het onroerend goed liggen over het algemeen niet alleen veel lager dan voorheen, maar ook een stuk lager dan wat een verkoper of financier voor ogen heeft. Voor banken speelt daarbij niet alleen de afschrijving op zo'n bedrijf mee, maar is ook het op peil houden van de grondwaarde van belang. Daarom gaat de bank niet zomaar met elke prijs akkoord. "Dat is in belang van de sector. Als de grondwaarde te veel daalt, komen er alleen maar meer bedrijven onder water te staan", vertelt Abma. Een lagere grondwaarde heeft bovendien voor andere bedrijven juist weer een hogere kostprijs tot gevolg. Dat heeft te maken met de Basel-III-regels, Europese regels voor banken. Op basis van de solvabiliteit van een bedrijf, zijn minimale rentepercentages vastgesteld. "Als de grondwaarde daalt, heeft een bedrijf minder eigen vermogen en daalt de solvabiliteit. Het risico van de investering wordt groter en de bank moet de rentepercentages verhogen. Uiteindelijk betaalt de teler dan meer – en die heeft het al moeilijk."
Ondanks deze problematiek, bieden de goedkoop aangeboden bedrijven ook kansen aan telers die anticyclisch denken. "Als je als bedrijf wilt uitbreiden, dan is nu de tijd. De huidige omstandigheden waren vijf a zes jaar geleden niet denkbaar. Een bedrijf erbij kopen voor een scherpe prijs, drukt ook de gemiddelde kostprijs van het hele bedrijf. Zo maak je van je bedreiging een kans. Maar je moet het wel gefinancierd krijgen – en dat brengt je weer terug bij de bank."
Voor meer informatie:
Sybrand Abma
Santen & Gasille
Oude Liermolenweg 1
2678MN De Lier
telefoon 0174-511300
email [email protected]
www.santen-gasille.nl