Vorig jaar produceerde Rusland volgens het ministerie van Landbouw 615.000 ton kasgroenten. Dat is een groei van 6,5 procent ten opzichte van 2012. Het areaal groeide de afgelopen jaren naar 2,6 duizend hectare glas. Dat is nog altijd veel minder dan de 4,7 duizend hectare die ten tijde van het Sovjet-regime in het land stond. Die kassen zijn ondertussen verouderd of afgebroken. Fors stijgende kosten tegenover langzaam stijgende prijzen, limieten aan het gasverbruik en stevige concurrentie zorgden voor slechte toekomstperspectieven voor telers. Daarnaast waren delen van de Sovjet-Unie die nu niet meer bij Rusland horen, belangrijk voor de groentenproductie.
De Russische retail speelt ook in op de groeiende vraag naar gecontroleerd product. Zo is Magnit, de grootste retailer van het land, sinds 2011 bezig met eigen teelt van tomaten, sla en komkommers. Eind vorig jaar werd er gewerkt op 40 hectare. Deze herfst gaat er nog eens 20 hectare in productie en begin volgend jaar moet er geteeld worden op 80 hectare.
De situatie in Rusland is veranderd. De vraag naar kasgroenten stijgt in het land. Zo hard, dat het groeiende areaal kassen de vraag niet kan bijhouden. De import overschreed 1 miljoen ton in seizoen 2012/2013 - een groei van 8%. Maar Rusland wil minder afhankelijk zijn van import. Vanuit de overheid wordt kassenbouw flink gesubsidieerd. Subsidies op energiekosten, investeringen en speciale leningen voor bouw, verbouw en modernisering van kassen en apparatuur moeten opnieuw tot een areaal van 4,7 duizend hectare in 2020 leiden - evenveel als er in het Sovjet-tijdperk stond. De productie moet in 2020 tot 1.7 miljoen ton gegroeid zijn. Daarvoor moet er de komende zes jaar nog zo'n 2.000 hectare bijgebouwd worden. Is dit reëel? De Nederlandse kassenbouwers vertellen.
Vorig jaar werkte VB Group aan een tomatenkas in Volvograd, Rusland. Het totale project kent een omvang van 25 hectare.
VG Group
VB Group heeft de afgelop
en jaren diverse projecten gerealiseerd binnen de Russische Federatie. "Wij hebben onze activiteiten aanzienlijk verbreed", vertelt Edward Verbakel, "waardoor het eventueel wegvallen van de vraag vanuit de Russische markt door ons kan worden opgevangen." Volgens hem is er nog steeds een toename in de vraag naar kassenprojecten. "Daaruit blijkt dat de landen binnen de Russische Federatie ernaar streven om meer zelfvoorzienend te zijn." Een zelfvoorzienend Rusland in 2020 is echter niet reëel, schat Verbakel in. KUBO
Ook KUBO
doet jaarlijks enkele projecten in Rusland. "Enerzijds zijn er de bestaande bedrijven die op bescheiden schaal nieuwe kassen bouwen, vaak ter vervanging van bestaande, verouderde kassen. Anderzijds zijn er de investeerders die grotere projecten uit het niets opstarten. Dit zijn bij uitstek onze klanten", vertelt exportmanager Henk van Tuyl. Ondanks dat er geen rechtstreekse sancties tegen de import van Nederlandse kassen en systemen zijn, merkt hij dat de situatie veranderd is. "Onze klanten zijn onzeker over mogelijke beperkingen in de nabije toekomst", aldus Van Tuyl. "Ook is de laatste weken de koers van de Roebel gedaald en de rente iets gestegen. Daardoor worden beslissingen uitgesteld en zijn er ook bedrijven die overwegen om toch weer hun heil bij Russische fabrikanten te zoeken. Ook Nederlandse banken nemen het zekere voor het onzekere en willen bijvoorbeeld tot nader order geen confirmatie meer afgegeven op LC's van Russische banken. Dit alles maakt onze activiteiten vanzelfsprekend moeilijker." 
In februari 2014 werd de eerste Russische Ultra-Clima kas geopend. Het concept van KUBO heeft onder andere een unieke klimaatregeling.
Is de groei van het areaal en eventuele zelfredzaamheid een reëel toekomstbeeld? Van Tuyl ziet dat de beoogde groei momenteel niet gehaald wordt. "Onder andere omdat door de bureaucratie het starten van nieuwe projecten een lange adem vraagt. Ook het verkrijgen van de benodigde financiering is over het algemeen een flinke klus. Naar schatting is er in 2013 100-150 ha nieuwe kas gebouwd maar hiervan is waarschijnlijk de helft ter vervanging van bestaande kassen die worden afgebroken. Voor 2014 is de verwachting ongeveer gelijk."
Certhon
"Rusland
is een land met veel groeipotentie en voor ons een belangrijke markt", vertelt John Lagerwerf van Certhon, doelend op de diverse projecten van het bedrijf. "Maar onze sales-strategie is bewust verdeeld over diverse continenten." Hij merkt dat in Rusland behoefte is aan complete partijen, waarbij alle aspecten door één partij gerealiseerd worden. Een voorbeeld daarvan is het project dat momenteel gebouwd wordt in Belgorod. "Daar komt zelfs het plantmateriaal uit Nederland. Dergelijke projecten zijn ons op het lijf geschreven doordat we alle disciplines in huis hebben." De laatste weken is het ten gevolge van de boycot lastiger geworden om in Rusland zaken te doen. Ook Lagerwerf noemt de Russische plannen voor 2020 ambitieus. "Maar daar ligt ook voor ons, en andere Nederlandse bedrijven, een uitdaging." 
Vorig jaar startte Certhon met de bouw van een project in Belgorod, Rusland. Voor dit project komt ook het plantmateriaal uit Nederland. Rechts worden de handtekeningen gezet onder de opdracht voor een nieuw project in Rusland, tijdens de afgelopen GreenTech in Amsterdam.
Gakon
Pieter van
Berchum van Gakon is ook actief in Rusland. "Niet rechtstreeks, maar via partners", vertelt hij. Kenmerken van de sector zijn de grootschaligheid. "Voornamelijk voor tomaten, komkommers en paprika's en ook een gedeelte voor opkweek van planten. Russen kopen State-of-the-art-producten." Daarnaast merkt Van Berchum dat er in het land veel plannen en initiatieven zijn. "Maar voor het tot daadwerkelijke uitvoering komt, duurt erg lang. Dat is een kwestie van jaren." Van de sancties heeft Gakon nog niet veel gemerkt, maar het bedrijf is er wel ongerust over. "We verwachten hoe dan ook zeker wel nadelige gevolgen in de nabije toekomst." Voor meer informatie:
www.vb-group.nl
www.kubo.nl
www.certhon.nl
www.gakon.nl