De arbeidsmarkt van de toekomst, hoe ziet die er eigenlijk uit? Is er arbeidsmarktkrapte, of is er eigenlijk iets anders aan de hand. Wat kunnen ondernemers zelf doen om te zorgen dat er voldoende personeel is? En hoe blijft talent in de sector? Deze vragen stonden centraal tijdens de themadag toekomstgerichte arbeidsmarkt, waarvan de Werkgeverslijn land- en tuinbouw verslag doet. Er was in het programma aandacht voor goed werkgeverschap, krapte op de arbeidsmarkt, de arbeidsmarkt van de toekomst en Levenlang ontwikkelen: werkplekleren.
Talent is aan zet. Generatie Z is de groep werkenden die aandacht verdient en zij hebben andere behoeftes dan de generaties hiervoor. "Je bent niet alleen een kind van je ouders, maar ook van de tijd waarin je geboren bent", quote organisatiefuturoloog Arjen Banach. "Als werkgever moet je bewegen en creatief zijn. Biedt mensen de mentale fooi waar ze naar op zoek zijn, oftewel: maak het voor mensen de moeite waard om bij jou te komen werken. Een fantastische wervingscampagne werkt niet als de cultuur in werkelijkheid totaal anders is. Het begint met goed werkgeverschap en laat dat nu de uitdaging zijn."
Met kleine experimentjes zet Arjen de deelnemers letterlijk in beweging. Experimenteren is de manier om bij te kunnen blijven. De ontwikkelingen gaan dusdanig hard dat men met plannen maken keihard achter gaat lopen. Men wordt aan alle kanten ingehaald door de tijd. Durf het anders te doen, probeer iets nieuws en durf te experimenteren. Dat is de weg naar succes. Met die gedachten gingen de deelnemers het verdere programma in.
Hoe de juiste mensen in de sector te houden
Met de campagne 'Kennis & Kracht' zet Cumela vol in op de jongeren in het voortgezet onderwijs. Marije van Beurden en Dick Klop nodigden de deelnemers in de workshop 'Krapte op de Arbeidsmarkt' uit om mee te denken. "Hoe zorgen we sector overstijgend dat we de juiste mensen bij ons aan het werk houden?" Deelnemers waren unaniem: alleen samen kan dat. Men moest laten zien wat de waarde van werken in de sector is. Zowel bij jongeren op het voortgezet als in het middelbaar en hoger onderwijs. Alsook bij zij-instromers. Er zijn projecten en campagnes genoeg, de kunst gaat zijn deze aan elkaar te koppelen. Daarin is de samenwerking tussen overheid, onderwijs én ondernemers belangrijk.
Sectorale ontwikkelpaden als kans voor nieuwe mensen
De vraag naar nieuwe medewerkers in de sector stijgt en de instroom op het MBO in het groene domein neemt af. De VHG zet in op het versterken van de doorstroom van het groene VMBO naar het groen MBO. Maar ze richt haar pijlen ook stevig op de zij-instromers. Jeroen Zijlmans (VHG) en Herbert de Witte (Zone college) nemen de deelnemers tijdens hun workshop 'De Arbeidsmarkt van de toekomst' mee in hun idee. "Veel potentiële werknemers zijn (nog) geen vakspecialisten. Maar ze kunnen dat wél worden. De VHG branche opleidingen zijn een belangrijk middel om ze onderdelen van het vak te leren. Evenals sectorale ontwikkelpaden. Dat betekent dat ze steeds stapjes van het vak leren op de werkplek. "Daarmee zorgen we dat we ze binnenhalen, uitdagen en ontwikkelen tot vakbekwame mensen. Op die manier binden we ze aan het vak."
Hoe leren op de werkplek te versterken en meer te waarderen?
"We leren door het volgen van scholing en cursussen en daar zetten we vol op in. Dat terwijl in de praktijk 70% van wat we leren op de werkvloer plaatsvindt. Dus in de praktijk." Erik Kaemingk (GreenPort Gelderland) en Robert Veenstra (LTO Noord) daagde de deelnemers van hun workshop 'Leven Lang Ontwikkelen en Duurzame Inzetbaarheid' uit om na te denken over hoe men daar in de toekomst meer op in kan zetten. Al snel komt er een discussie op gang hoe men medewerkers kan waarderen en belonen voor hun leerprestaties op de werkvloer. Zit dit in leercertificaten of in ervaringsdiploma's of moet men het veel meer zoeken in beloningssystemen? Het erkennen van leren, motiveert om verder te leren. Waar zit het verschil tussen waarde voor de werkgever en de waardering voor de medewerker? Hoe zorgt men dat werkplekleren versterkt wordt door zowel bedrijven, overheden en onderwijs. Hoe pakt men dat als sector aan en welke rol kan Groenpact daarin spelen?
Uiteindelijk werd in de Wrap up duidelijk dat daar de sleutel zit. In alle workshops ging het over de sector overstijgend werken. Samen laten zien welke waarde de sector heeft voor werknemers. Samen kan men zorgen dat er voor iedereen een mentale fooi te halen valt in de sector. Aankomend jaar gaat men vanuit de verschillende thema's concrete acties uitzetten. Denk hierbij aan werkbezoeken tussen werkgevers, het organiseren van een kijkje buiten de sector door middel van een 'buiten-je-eigen-bubbel-bezoek' en verdiepingssessies.